Deniz Çağlar Fırat

Pandemi günümüzde artık tüm dünyada genel siyasi anlayışı da belirleyen en önemli kavram haline geldi. Bunun en canlı örneğini ABD seçimlerinde gördük. Covid-19 tüm dünyayı etkisi altına aldığından bu yana küresel bir kriz yaşandığı ortada. Bu krizden çıkmak da en az bilim insanları kadar siyasetçilerin de karar ve tercihlerinde yatıyor. ABD seçimlerinde Trump gibi kişisel servette de çok güçlü bir ismin devrilmesi ve seçim sürecinde Biden'ın Trump'ı salgın üzerinden eleştirmesi basit ve sıradan bir konu olamaz. Hatta seçimin son haftasına girilirken de Covid-19 aşısını ücretsiz dağıtılacağını vaat etmesi ABD için çok da alışık olunan bir durum değil.
Sözün özü Covid-19 süreci tüm dünyada büyük bir kriz yaratmış durumda ve hükümetlerden tek beklenti bu dönemde insanların hem sağlıklarını hem de geçimlerini sürdürebilecek düzeyde destek olmalarını sağlamaları..
Bu durum ülkemiz için de oldukça önemli. Sokağa çıkma kısıtlamaları, bazı hizmet kolunda faaliyet gösteren işletmelerin kapatılması gibi sağlık temelli tedbirler alınıyor ama yeni bir başka bir problem ortaya çıkıyor.
Dükkanları kapatılan bu insanların durumu...
Bu konu Eskişehir için de çok ama çok önemli. Çünkü Eskişehir'in gayri safi milli hasılaya (GSMH) katkı payına baktığımızda hizmet sektörünün çok önemli olduğunu görüyoruz. Hizmet sektörünün Eskişehir GSMH içindeki payı yüzde 45.
Hizmet sektöründen 2018 yılında kayıt içi 18.9 milyar TL'lik bir üretim olmuş. Yani 1 yıl içinde Eskişehir'de üretilen tüm mal ve hizmetlerin yüzde 45'i 'Hizmetler' sektöründen yaşanmış. Sektör Eskişehir için çok ama çok önemli. Bu sektörün içinde bulunduğu durumun kentin tüm genelini çok olumsuz etkileyeceğini, gelirlerin azalacağını, tüketimin daralacağını ve kentin gerileyeceğini söylememiz gerekiyor.
Nitekim Ticaret Odası Başkanı Metin Güler'den dün çok ciddi açıklama geldi. Güler dedi ki; 'Devlet Desteği Olmazsa Kepenk Kapatmak Kaçınılmaz.'
Restoran, kantin, lokanta sektörünün temsilcileriyle bir araya gelerek durum tespiti yapan ETO Başkanı Metin Güler; devletin desteği olmadan hizmet sektöründeki firmaların mevcut şartlarda birkaç içinde kapanabileceğini ve on binlerce çalışanın mağdur olabileceğini söyledi. Dünyadan örnekler vererek 'Pandemi nedeniyle yalnızca ülkemizde değil tüm dünyada kısıtlamalara gidildi ancak dünyanın birçok ülkesinde kapatılan firmalara destek verildi. Bize verilmiyor' dedi. Acil destek paketinin devreye girmesini istedi. Nakdi desteğin altını çizdi. Kiradan vergiye, kredilerden işletme giderlerine kadar tüm borçlarının toplanarak uzun vadeli bir ödeme planıyla ötelenmesi gerektiğinin altını çizdi.
Eskişehirli esnaf ve işletmecilerin içinde bulunduğu bu durumu bir tık yukarıda ele almak gerekiyor. Başkan Güler, konuyu sadece meslek erbapları için ele almış. Oysa konu Eskişehir için çok daha büyük bir konu.
Şimdi bu sektör can çekişiyor. Durumun çok ciddi yerlere gideceğini şimdiden söylememiz gerekiyor. Negatif yönlü bir çarpan etkisi ile tüm kenti içine alacak bir krizden bahsediyoryz burada. Bu durum sadece bu sektörde faaliyet gösteren esnafı ve işletmecileri değil tüm kenti küçültüp, daraltır.
Küçülen bir Eskişehir ile karşılaşır.
Acilen dükkanları kapatılmak zorunda bırakılan bu insanların işlerini yaparak geçimlerini sağlamaları ve şehri büyütmeleri için alternatif yolları bulması gerekiyor.