Merhaba, Değerli Okurlar;
Geçtiğimiz hafta ölüm aylığı, ölüm aylığı almanın şartları gibi konulara kanunlar çerçevesinde değinmiştik bu hafta ise ayıplı mal nedir, tüketicinin ayıplı maldaki rolü nedir ? Kanunlar kapsamında inceleyeceğiz.

AYIPLI MAL NEDİR?
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakları Kanununun 8. Maddesine göre ayıplı mal tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri barındırmamasısebebiyle sözleşmeye aykırı olan maldır. Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarında yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan; satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan; muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir. Örneğin ürün kataloğunda lacivert renkli gösterilen bir ürünün farklı bir renkte gelmesi, tanıtımlarında çok kuvvetli bir leke çıkarıcı olarak tanıtılan bir ürünün en ufak bir lekeyi bile çıkaramaması sipariş edilen ürünün bozuk yada hasarlı çıkması sipariş edilen bir ürün yerine bambaşka bir ürün gönderilmesi de ayıplı mal olarak kabul edilir.
Ayıplı mallar ekonomik, maddi ve hukuki olmak üzere üçe de ayrılmaktadır.
Ekonomik ayıplar: Malın varsa getirisinin yeterli olmaması veriminin düşük olması
Maddi ayıplar: Malın istenilen özelliklerde bulunmaması fiziki şartlarının tanımına uygun olmaması
Hukuki ayıplar: Hukuki açıdan malın kullanılmasını engelleyen durumların varlığının bulunması
Ayıplı varlığı hususunda kimi zaman yetkili bakanlıklar da müdahalede bulunur örneğin belli bir kesimi etkileyen seri üretimli bir ayıplı malın kesmin menfaati adına bakanlıkça toplatılması.

AYIPLI MALLARINHUKUKTA YERİ NEDİR?
Ayıplı mallar 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un üçüncü bölümünün birinci kısmını oluşturan m.8 m.9 m.10 m.11 ve m.12'leri içerisinde tanımı, özellikleri ve şartları belirtilen husustur.


AYIPLI MALLARDA SATICININ AYIPTA SORUMLULUĞU NELERDİR?
Satıcı sattığı malın teminini başlangıçta anlaşıldığı gibi yerine getirmekle yükümlüdür aksi halde bu durumdan sorumlu olur.
6502 sayılı TKHK m.10'a göre teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir. Bu durumda satıcı ayıplı maldan sorumlu olur. Satın alma anında satıcı malın ayıplı olduğunu belirtmişse satılacak malın üstünde ayıplı olduğuna dair bir ibare varsa ve satın alan tüketici bu durumu bilerek ve isteyerek kabul etmişse malın ayıbından kaynaklı sorumluluk satıcıya yüklenemez.

Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ayıbın sorumluluğunun kendisinde olmadığını ispatlama yükümlülüğü satıcıya aittir altı ay geçtikten sonra ayıbın sorumluluğunun satıcıya ait olduğunun ispatlanması yükümlülüğü karşı tarafa yani alıcıya geçer.

TÜKETİCİNİN SEÇİMLİK HAKLARI NELERDİR?
Kanunumuz malın ayıplı olduğunu bilmeden satın alan kişilere karşı bazı seçimlik haklar tanımıştır bu seçimlik haklar 6502 sayılı TKHK m.11'e göre: