Geçtiğimiz hafta sonu Cumhuriyet Halk Partisi ikinci yüzyıla çağrı temasıyla düzenlediği toplantıda yeni ekonomi vizyonunu açıkladı. (Vizyon: görüş, bakış açısı) Toplantıyı hemen hemen baştan sonra izledim. 4 saati aşkın süren toplantıda CHP'nin yeni ekonomi kadrosu kapsamlı sunumlar yaptı ve Türkiye ekonomisinin nasıl kurtarılacağını, kurtarılmaktan da öte dünyanın gelişmiş ekonomileriyle rekabet edecek düzeye nasıl ulaşacağı detaylarıyla anlatıldı. Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu toplantıdan önce yeni ekonomi ekibi için şampiyonlar ligi ifadesini kullanmıştı. Kadroyu gördükten sonra gerçekten de şampiyonlar ligi olduğunu aşikar. CHP'nin yeni ekonomistleri benim de uzun zamandır takip ettiğim ve çok etkilendiğim isimlerden oluşuyor. Özellikle Daron Acemoğlu'nu çok yakından takip ediyor ve kitaplarını hayranlıkla okuyorum. Kendisinin yazmış olduğu kitaplar için bugüne kadar okuduklarım arasında en iyileri diyebilirim. Bu köşeyi okuyanlar da o kitaplara sık sık atıf yaptığımı zaten bilirler. Yeni ekonomi anlayışına değinmeden önce bu güçlü kadroda kimler olduğuna kısaca göz atmak yerinde olacaktır.
Daron Acemoğlu
Daron Acemoğlu İstanbul doğumludur. Galatasaray Lisesi'nden mezun olduktan sonra üniversite ve yüksek lisans eğitimlerini Londra'da tamamlamış, oradan da ABD'nin en prestijli üniversitelerinden biri olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'ne (MIT ) öğretim üyesi olarak geçmiş ve hala orada devam etmektedir. Kendisi dünyada en çok atıf yapılan 10 ekonomist arasındadır. Yazdığı kitaplar ''Ulusların Düşüşü'' ve ''Dar Koridor'' dünya çapında çok sayıda özel ödüle layık görülmüştür. Yeri gelmişken bu kitapları bir kez daha şiddetle tavsiye ediyorum. Kendisi genellikle ulusların neden zenginleştiğini veya geri kaldığını ekonomi, tarih, kültür unsurlarını içeren geniş bir perspektifte incelemekte ve çok isabetli sonuçlara ulaşmaktadır. Enteresan bir detay da vereyim, Acemoğlu 2013 yılında yaptığı çalışmalarla Cumhurbaşkanlığı'ndan ödül almıştır. Çok yakından takip ettiğim ve birçok otoriteye göre yaşayan en büyük ekonomistlerden biri olan Acemoğlu'nun CHP ekonomi kadrosunda yer alması beni çok memnun etti ve geleceğe dair umut ve heyecanımı son derece arttırdı.
Jeremy Rifkin
Biz her ne kadar daha önce adını pek duymamış olsak da Jeremy Rifkin ekonomi alanında dünyanın önde gelen isimlerinden biri. Kendisi Almanya'ya ekonomik anlamda belki de tarihinin en iyi dönemlerini yaşatan, sürekli bütçe fazlası veren Angela Merkel'in ekonomi danışmanıydı. Merkel'in ekonomik atağının fikir babası diyebiliriz Jeremy Rifkin için. Kendisi aynı zamanda Çin hükümeti ve ABD için de önemli ekonomik danışmanlık görevleri üstlenmiştir. Tüm bu referanslara bakıldığında Sayın Genel Başkan'ın kendisine Başdanışman yaptığı Rifkin'in yetkinliğine hiçbir şüphe yok. Umarım uygulama alanında kendisinin tavsiyleri gerçekten dikkate alınıp uygulanır. Yalnız kendisine bir eleştiri getirmek istiyorum. Rifkin toplantıda yaptığı konuşmada sürekli olarak gelişmiş ekonomilerin yarattığı çevre kirliliğine ve iklim krizine değindi. Evet bu konu çok önemli ama ben kendisinden Türkiye ekonomisinin temel sorunları olan enflasyon ve bütçe dengesizliği alanlarında da birkaç kelime söylemesini beklerdim. Zannediyorum kendisi Türkiye hakkında henüz yeterli hazırlığa sahip değil. Ancak zamanla ülkemize vakıf olup gereken katkıları verecektir.
Hakan Kara
Hakan Kara Merkez Bankası'nın eski başekonomisti. Tabi Merkez Bankası'nın gerçek bir merkez bankası olduğu yıllarda bu önemli görevi yürütmüştür kendisi. Kendisini uzun bir zamandır sosyal medya üzerinden takip ederim. Mevcut kötü ekonomik politikalara çok önemli eleştiriler getirir ve yapılması gereken doğru işleri her zaman açıkça belirtir. Aynı zamanda yaptığı analiz ve grafik çalışmaları da son derece vurucu ve öğreticidir. Size de Hakan Kara'yı sosyal medyada takip etmenizi tavsiye ederim. Kendisini Kılıçdaroğlu'nun açıkladığı ekonomi kadrosunda gördüğümde şaşırdım ve bir o kadar da sevindim. Hem uygulama tecrübesi hem de bilgi düzeyiyle büyük katkılar verecektir.
Tabii ki kadroda başka değerli ekonomistler de var. Ancak yazıyı uzatmamak adına bu değerli üç ekonomistle yetineceğim.
Yeni Ekonomik Vizyon
Halk arasında ve ekonomi dünyasında bugüne kadar CHP'nin ekonomi kadroları zaman zaman eleştirilmiştir. Bu eleştiriler tamamen haksız da değildi. Ama zannediyorum yeni vizyon toplantısında açıklanan muhteşem ekonomi kadrosu ve bu kadronun Türkiye ekonomisiyle ilgili analiz ve çözümlerini içeren kapsamlı sunumlarından sonra bu algı değişmiştir artık. Sırf eleştirmiş olmak için bu kadroyu da beğenmeyenler çıkıyor elbette. Ama ne yapalım, mezarından kaldırıp Keynes'i getirecek halimiz yok herhalde. Türkiye ve dünyanın en iyi ekonomistleri kolları sıvamış. Daha ne olsun?
Yeni ekonomik vizyonun içeriğine de kısaca değinelim. Ekonomistler yaptıkları sunumlarda genel olarak Türkiye'nin kötü ekonomik görünümünü özetlemekle başladılar. Merkez Bankası rezervlerinin rezalet durumu, teknoloji üretemeyen, inşaat sektörü ile büyüyen, tüketime dayalı, bağımlı merkez bankası tarafından yönetilen, liyakatsiz atamaların olduğu bozuk ekonomiyi anlattılar. Sonrasında ise çözümün başta yargı erki olmak üzere bağımsız ve güven veren kurumların oluşturulması, demokrasinin yeniden inşa edilmesi, bireysel özgürlüklerin yeniden tesis edilmesi, keyfi yönetime son verilerek bilimsel yönetime geçilmesi, liyakate dayalı atamalar yapılması ve Üniversitelerdeki kalitenin arttırılmasıyla mümkün olabileceğini örnekler ile anlattılar.
Tüm bunların yanında sosyal politikalar da unutulmamıştı. Hacer Foggo'nun aile destekleri ile ilgili sunumu ve Selin Sayek Böke'nin kamu ekonomisi vurguları, sosyal devlet anlayışının da elden bırakılmayacağı ve gelir adaletsizliğine karşı da mücadele edileceğinin en önemli sinyalleriydi.
Sonuç olarak CHP'nin ekonomide ortaya koymuş olduğu vizyon çok büyük bir potansiyel vadediyor. Bu kadronun bilgi düzeyi Türkiye'yi ekonomik krizden kurtarmanın çok daha üzerinde bir düzey. Bu kadroya ekonomiyi emanet etmek için önce seçimleri kazanmak gibi önemli ve zor bir görev bizleri bekliyor.
Kitap Tavsiyesi: Ezbere Yaşayanlar (Emrah Safa Gürkan)
Haftanın Sözü: Dünya kötülük yapanlar değil, seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir yerdir. (Albert Einstein)
