Merhaba, Değerli Okurlar
Geçen hafta yasadışı kumar sitelerinden bahsetmiştik.
Bu hafta ise;
İmar barışı nedir? İmar barışıyla gelen yapı kayıt belgesi nedir? Ne işe yarar? Yapı Kayıt Belgesini iptali sonucunda neler yapabiliriz? Bunları anlatacağız.
Öncelikle siz değerli okurlarımıza herkesin bildiği ama karıştırdığı bir bilgiyi açıklayacağız. Kısaca imar barışı, iskansız yapıların belli bir harç karşılığında kayıt altına alınarak iskan verilmesidir.
İmar barışı ile en çok karıştırılan imar affı ise, bu hakkı alan vatandaş affa tabi yapıyı isterse yıkar, isterse yapar. Ancak imar barışında harç karşılığı kayıt altına alınan yapıda yıkım ya da yapım yapılamayacağıdır. Yapmak istediği takdirde kural neyse onu uygulaması gerekir. Bu iki husus arasındaki fark hakkında ise açıklamada bulunan önceki Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki konu hakkında yaptığı açıklamada 'Bizde bir vatandaş yapısını yıktığı zaman eski binasını aynen yapamaz. Belediyeye gidecek, mevzuat neyse, orada ne yazıyorsa yapacak. Sonradan yaptığı kaçak katları bir hak olarak kendisine verilmiyor. Mevzuata uyacak. İmar barışının özellikle imar affından farkı bu.' diyerek imar affı ile imar barışı arasındaki farkı açık bir şekilde ortaya koymuştu.
İMAR BARIŞI NEDİR?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamayla başlatılan imar barışı inşaat ruhsatına aykırı olarak yapılan, imara aykırılık barındıran ve kaçak yapı olarak kabul edilen taşınmazların yapı kayıt belgesi alarak devlet ile uzlaşma elde etmesini sağlayan bir kanuni düzenlemedir.
3194 sayılı İmar Kanunu'na ilave edilen geçici 16. Maddesiyle imar barışı yürürlüğe girmiştir. Geçici Madde 16- (Ek: 11/5/2018-7143/16 md.) Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/12/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilmesi amacı ile düzenlenmiştir. Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilecektir.
Kanun metninden de anlaşılacağı üzere 31 Aralık 2017 tarihinden önce ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yapılan yapılar imar barışına başvurup, yapı kayıt belgesi alabilecektir.
Yapı kayıt belgesi başvurusu e- devlet üzerinden yapılmaktadır. Başvuru yapılması herhangi bir şarta tabi olmayıp beyan esasına dayalıdır.
YAPI KAYIT BELGESİ İÇİN BAŞVURU YAPTIM AMA BELGEM İPTAL EDİLDİ?
İmar barışı için yapı kayıt belgesi başvuru süreleri geçtiği için günümüzde insanların en çok karşılaştığı mağduriyet ise yapı kayıt belgesindeki eksiklikler sebebiyle belgenin iptali sonucu karşılaşılan büyük cezalar.
Yapı kayıt belgesine başvurudan sonra yapılan denetimde 3194 sayılı İmar Kanunu'na ilave edilen geçici 16. Maddesine aykırı bir husus bulunduğu takdirde yapı kayıt belgesi iptal edilir. Yapı Kayıt Belgesini iptal etmeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilidir. Uygulamada bakanlık bu yetkisini Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine devretmiştir.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin re'sen yaptıkları denetimler, belediye ve il özel idaresince yapılan bildirimler ve vatandaşlar tarafından yapılan şikayetler üzerine inceleme yapılmakta ve yapı kayıt belgesi iptal edilmektedir.
Yapı Kayıt Belgesindeki iptal sebepleri ise özetle; 31 Aralık 2017 tarihinden sonra yapıldığının tespit edilmesi, İmar barışı kapsamında olmayan alanlarda bulunan yapı hakkında yapı kayıt belgesi alınması, Arsa veya yapı alanının olması gerekenden daha düşük beyan edilmesi sonucunda, Yapı Kayıt Belgesi bedelinin eksik olarak ödendiğinin tespit edilmesi ve bedeli eksik ödeyen kişiye verilen süre içerisinde eksik olan o meblağı ödemez ise, Yapı Kayıt belgesi iptal edilir.
Yapı Kayıt Belgesi iptal edildikten sonra, iptali gerçekleştiren Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün işlemine karşı idari işleme karşı iptal davası açılması gerekmektedir. İdari işlemlere karşı iptal davaları belli sürelere tabi olduğu için bu sürelerin kaçırılması vatandaşlarımız için büyük mağduriyetler doğurmaktadır. Bu idari işleme karşı iptal davası iptale konu yapının bulunduğu ildeki idare mahkemesinde açılması gerekmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre, Yapı Kayıt Belgesinin iptaline ilişkin işleme karşı, işlemin tebliğ edildiği tarihi takip eden 60 günlük süre içerisinde açılması gerekir. Zorunlu olmasa da, dava açmadan önce 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 11. maddesine göre itiraz etmek mümkündür.
Yapı Kayıt Belgesi'nin tebliğinden sonra, iptal sebeplerden biri nedeniyle Yapı Kayıt Belgesi iptal edildikten sonra, belki de en büyük mağduriyet Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce yalan beyanda bulunan müracaat sahibi hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 206. uyarınca 'resmî belgenin düzenlenmesinde yalan beyan' suçundan dolayı suç duyurusunda bulunulur. Bunun üzerine Cumhuriyet Başsavcılığınca ceza soruşturması başlatılır.
Yapı Kayıt Belgesi iptal edildikten sonra, İmar Kanunu uyarınca yıkım ve para cezası kararı alınır.
Yapı Kayıt Belgesi iptal edildikten sonra, imar kirliliğine neden olma suçundan soruşturma açılır.
Bu saydıklarımız dışında iptal sonucu idarenin başka yaptırımları da mevcuttur. Bu nedenle, tüm bu sürecin sebebi olan Yapı Kayıt Belgesinin iptaline ilişkin Çevre ve Şehircilik işlemine karşı dava açılması önem arz etmektedir. Bu işleme karşı dava açılmadığı takdirde bu işlemler sürelere tabi olduğu için vatandaşlarımız bununla ilgili olarak haklarını kaybetmektedir.
Genel uygulamada ise karşılaşılan en büyük iptal sebebi yapının yapım tarihi ile alakalıdır. Yapım tarihinin 31/12/2017'den önce yahut sonra yapılma karışıklığına ilişkindir.

HAFTAYA GÖRÜŞMEK ÜZERE
HUKUKLU GÜNLER
AV. ASLICAN ÖZGÜR İLELİ