Bağımlılık; kişinin normal ihtiyaçlarının dışında kullandığı madde ya da yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onu hayatının merkezine yerleştirerek onsuz bir hayat süremez hale gelmesidir. Bu tarife göre günümüzde karşılaştığımız bağımlılık türleri şunlardır:
1. Tütün (sigara ve nargile) bağımlılığı: Araştırmalar tütünde bulunan nikotinin esrardan daha fazla bağımlılık yaptığını belirtmektedir. Her ne kadar içildiğinde kısmen zevk verse de uzun vadede birçok zararının olduğu herkesçe malumdur. Sağlığa ve bütçeye olumsuz etkilerinden dolayı Diyanet İşleri Başkanlığı tütün ürünlerinin dînen haram hükmünde olduğu fetvasını vermiştir.
2. Alkol bağımlılığı: Hangi isim ve türde olursa olsun sarhoşluk veren maddelerin başta aklı devre dışı bırakma olmak üzere birçok zararları aşikardır. Hz. Peygamber alkollü içeceklerle ilgili olarak 'Her sarhoşluk veren şey haramdır' ve 'Çoğu sarhoş eden şeyin azı da haramdır' buyurmuştur. Dolayısı ile sarhoş olmayacak kadar içilmesi de caiz olmamaktadır.
3. Uyuşturucu madde bağımlılığı: Esrar, afyon, kokain, bonzai vb. isimlerle bulunan ve kısa zamanda bağımlılık yaparak kişiyi en çok esir alan zararlı alışkanlık olan uyuşturucu maddeler de her ne kadar Kur'an'da ve hadislerde geçmese de diğer zararlı ve kötü olan şeylerin haram olması ile kıyaslanarak hakkında haram hükmü verilmiştir.
4. Kumar bağımlılığı: Ne olacağı belirsiz bir olay ya da durum hakkında iddiada bulunarak bir tarafın kazanıp, bir tarafın kaybettiği eyleme kumar denilmiş ve İslam'da yasaklanmıştır. Yine günümüzde farklı isim ve şekillerde gerçekleşen kumarın da birçok zararları görülmektedir.
5. Teknolojik alet bağımlılığı: Bilimin gelişmesi ile birlikte hayatı kolaylaştırmak için muhtelif alet ve cihazlar üretilirken bunların sağladığı imkanlar insanların zamanlarının çoğunu bunlarla geçirmelerine sebep olmaktadır. Hatta en çok bağımlılık türünün bu alanda gerçekleştiği söylenebilir.
Bağımlılığın sebepleri olarak doğru bilgi eksikliğini, özenmeyi, kötü çevreye ve çoğunluğa uymağı, boş durmayı, tütün, alkol ve uyuşturucu maddelerin kimyevî yapısını ve sanal alemin cazibesini sayabiliriz. Bağımlılığın başlıca zararları da zaman, sağlık, para, mal ve itibar kaybıdır.

Konu ile ilgili ayet ve hadisler şöyledir:
'Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayın...' (Bakara, 2/195),
'Kendinizi öldürmeyin. Şüphesiz Allah size merhamet eder.' (Nisa, 4/29),
'Mallarınızı aranızda batıl (boş ve haksız) yollarla yemeyin, ancak karşılıklı rızaya dayalı bir ticaret sonucunda yiyin.' (Nisa 4/29)
'Ey iman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar (putlar), fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir. Bunlardan uzak durun ki kurtuluşa eresiniz. Şeytan şarap ve kumar yoluyla aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık bunlardan vazgeçtiniz değil mi?' (Maide 5/90,91)
'İki nimet vardır ki; insanların pek çoğu bunların kıymetini bilmeyerek aldanmaktadır: Sağlık ve boş vakit.'(Buhari,rikak 1)

Bağımlılıktan uzak durmanın ve kurtulmanın yolları olarak İslam iyi ve doğru bir şekilde öğrenilmeli ve öğretilmelidir. Çünkü İslam'daki emir ve yasakların hedefi canı, aklı, malı, nesli ve dînî hayatı korumaktır. Dolayısı ile kişi İslam'ı iyi bir şekilde bilmezse yanlışlara düşmesi kolay olur. Yine aile, okul ve iletişim araçları sorumlu davranarak herkes üzerine düşen görevi yapmaya çalışmalıdır. Çocuklar ve gençler başta olmak üzere sıkıntılı, muhtaç ve mağdur olan herkese ilgi, sevgi, saygı ve merhamet gösterilmelidir ki dertli olan insan çareyi bu kötü alışkanlıklarda aramasın. Namaz, oruç, zikir ve dua gibi belli zaman ve şekillerde yapılması gereken ibadetler ihmal edilmemelidir. Ankebut sûresi 45. ayette belirtildiği üzere namaz kişiyi kötülüklerden alıkoyar.
MEAL OKUYORUM
'Ey iman edenler! İçki, kumar, tapınmak ve putlara kurban kesmek için dikilen taşlar, fal ve şans okları şeytan işi birer pisliktir. Bunlardan kaçının ki kurtuluşa eresiniz.' (Maide 5/90)
HER GÜNE BİR HADİS

İnanarak ve karşılığını Allah'tan umarak Ramazan gecelerini namaz (teravih) kılarak ihya eden kimsenin geçmiş günahları bağışlanır.
(Müslim, Salatül-müsafirin, 173)
BİR SORU-BİR CEVAP
Sahur yemeğinin dindeki önemi nedir?

Sahur yemeği, oruç tutacak kişilerin imsak vaktinden önce gece yedikleri yemektir. Hz. Peygamber (s.a.s.) sahura kalkmış ve bunu ümmetine de tavsiye etmiştir (Buharî, Savm, 19, 20). Resûl-i Ekrem(s.a.s.), sahur yemeğinde 'bereket' (Buharî, Savm, 20) olduğunu ifade etmiş ve sahur yemeğinin, müslümanların orucu ile ehl-i kitabın orucu arasındaki en önemli farklardan biri olduğunu belirtmiştir (Müslim, Sıyam, 46). Onun sahurla ilgili söz ve uygulamalarından hareketle fakihler, sahura kalkmanın ve sahuru geciktirmenin sünnet olduğunu söylemişlerdir (Kasanî, Bedaî', II, 105)
(Fetvalar, DİB Yay. syf. 266)
GÜNÜN DUASI
Davud A.s'ın Duası:
Allahım! Senden seni sevmeyi, seni sevenleri sevmeyi ve senin sevgine ulaştıracak amelleri sevmeyi dilerim. Allahım! Senin sevgini bana canımdan, ailemden ve soğuk sudan daha ileri kıl!' (Tirmizî, Daavat 73)