Tüketicilerin dijital platformlar üzerinden yaptığı alışverişler her geçen yıl artarken, bu alandaki mağduriyetler de dikkat çekici boyutlara ulaşıyor. Tüketiciyi Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Derneği Başkan Yardımcısı Av. Murat Kalkan, internet alışverişlerinde sık yapılan hatalara ve vatandaşların en çok hangi hukuki süreçlerle karşı karşıya kaldığına ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Av. Kalkan, özellikle farklı iletişim kanalları üzerinden yürütülen dolandırıcılık yöntemlerine karşı uyarılarda bulundu.
SOSYAL MEDYA DOLANDIRICILARI ARTTI
Sosyal medya üzerinden yapılan alışverişlerde dolandırıcılık ihtimallinin göz ardı edilmemesi gerektiğine işaret eden Av. Kalkan, “Kişi zaten bu siteyi dolandırıcılık amacıyla açmış. Böyle bir işletme kurmuş kendince. Aslında elinde hiç ürün yok. Bu ürünü varmış gibi piyasaya pazarlamaya çalışıyor. Tabii tüketici de bunu almış fakat ürün gelmiyor, dolandırıldığını anlıyor. Bu durumda kişiler ödedikleri dekontu, sonrasında varsa yazışmaları bir de ilanın çıktılarını alıp karakol ya da savcılık kanalıyla suç duyurularında bulunması gerekiyor. Burada savcılık kişiyi tespit ediyor. Kişiyi tespit ettikten sonra bu kişilere haksız fiilden kaynaklı tazminat davası açılabiliyor. Ayrıca dolandırıcılık suçunda bu kişiler yargılanıyor ve bu dolandırıcılık suçu 168. Madde gereği etkin pişmanlık hükümleri var. Eğer zarar karşılanırsa ceza soruşturma aşamasında daha fazla; kovuşturma aşamasında daha az olmak üzere ceza indirimi yaptırıyor. Ceza indirimi yapıldığından dolayı da kişiler zararı karşılamaya biraz daha meyilli oluyor. Bu şekilde de tüketicilerimiz bir nebze olsun karşılamış oluyor. Bunun dışında yıllarca süren davalar bağlar oluyor. Şimdi ayıplı araçlarda miktar itibariyle araçların son piyasa şartları itibariyle mahkemelere intikal ediliyor. Burada yargılama süreçleri uzun sürdüğünden dolayı özellikle tüketicilerimiz ayıpsız misliyle yani mümkünse tabii şartları varsa ayıpsız misliyle değiştirilmesini talep etmesi gerekiyor. Ayıpsız misli şudur; aracın mesela 2015 model X marka bir aracımız olsun. Ayıpsız misliyle değiştirilmesine karar verirse 2015 model sıfır araç fiyatı üstünden değiştirilmesine karar veriyor. Burada bilirkişi raporları alınıyor. Bilirkişi raporunda da şunun tespiti yapılıyor; Bu araç tamir edilse mi daha uyguna olur? Yoksa tamir edilmeden parasının ödenmesi mi daha uygun olur? Bunun mukayesesi yapılıyor. Ancak bu yargılama süreçlerimiz birazcık uzun olduğundan dolayı ister istemez eğer ayıpsız mislini talep etmediyse çok ciddi hak kayıplarına sebebiyet veriyor. 2 yıl ayıplı malda, 2 yıl konut ve tatil amaçlı taşınmaz satın alınmalarında 5 yıl içerisinde bu haklarını kullanmalılar. Seçimlik hakları nelerdir? Bir, sözleşmeden dönerek bedel iadesi hakkı. iki, ayıp oranında indirim veya ücretsiz onarım hakkı. Üç, ayıpsız misliyle değiştirilmesi hakkı. Ayıpsız misli ürünün birebir aynısı, aynısı yoksa bir üst modelini vermekle mükellef.” dedi.
