Türkiye, ihracatta hız ve güvenliği artırmak için gümrük süreçlerini yapay zeka desteğiyle dönüştürüyor. 2026 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan planlamaya göre, gümrük beyannamesi kontrolleri ve tarife işlemlerine yönelik yapay zeka tabanlı bir sistem devreye alınacak.
Kaçakçılıkla etkin mücadele edilmesi ve bürokrasinin azaltılması amacıyla uluslararası standartlara uygun gümrük politikalarının uygulanmasına önümüzdeki yıl da devam edilecek.
Dijitalleşen gümrük süreçleri
Yeni sistemle birlikte, eşyanın tarife, kıymet ve vergilendirilmesine yönelik tespitlerde doğruluk oranının artırılması hedefleniyor. Ayrıca gümrük ve lojistik süreçleri, Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri (BİLGE) Sistemi üzerinden blokzincir ve yapay zeka teknolojileriyle güçlendirilecek.
Kağıtsız gümrük uygulamaları da genişletilecek. Gümrükte Kullanılan Belgelerin Dijitale Dönüşümü Projesi kapsamında, ihracat ve antrepo işlemlerine ek olarak ithalat süreçlerinde de dijital belge yönetimi sağlanacak.
Modernizasyon ve yeşil dönüşüm vurgusu
Ticaret Bakanlığı, gümrük hizmetlerinde yeşil ve dijital dönüşüme uyum sağlayacak yeni düzenlemeler üzerinde çalışıyor. Dış ticaret mevzuatı, e-ihracatın ihtiyaçları da dikkate alınarak revize edilecek.
Ülkede hâlen 160 faal gümrük müdürlüğü bulunurken, gerekli görülen kapılarda modernizasyon projeleri sürüyor. 2025 yılı itibarıyla kara gümrük kapılarından 6 milyon 836 bin 927 aracın geçiş yaptığı, yolcu sayısının ise 21 milyon 459 bin 109’a ulaştığı bildirildi.
Blokzincirle “tek ekran” hedefi
İhracat Zinciri Projesi kapsamında, ihracatın tüm gümrük ve lojistik süreçlerinin blokzincir altyapısı kullanılarak tek bir ekrandan yönetilmesi planlanıyor. Ayrıca basitleştirilmiş gümrük beyanı sürecinde karekod uygulaması hayata geçirilecek.
Milli imkanlarla geliştirilen Milli Araç ve Konteyner Tarama (MİLTAR) Projesi’nin üçüncü faz çalışmaları da devam ediyor. Bu sistemle, yasa dışı ticaretle mücadelede yüksek teknolojiye dayalı yerli çözümler devreye alınacak.
Uluslararası işbirlikleri güçlendirilecek
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Avrupa Birliği ile ticari ilişkilerin derinleştirilmesi amacıyla teknik temaslar da sürdürülecek. Türkiye, hem dijitalleşme hem de yapay zeka destekli altyapılarla küresel ticarette daha rekabetçi bir konum hedefliyor.
