Bugün 2 Eylül… Eskişehir’in kurtuluşunun 101’inci yılı. Anadolu Gazetesi ekibi olarak Tepebaşı Belediyesi ve Tarih Vakfı’nın iş birliğiyle hazırlanan ‘Eskişehir’in Kurtuluş’unun 100. Yılı Sergisi’ni gezdik. Bu sergi Tepebaşı Belediyesi binasında yer alıyor. Sergi milli mücadele sürecini tüm gerçekliğiyle gözler önüne seriyor…
ESKİŞEHİR'İN İLK İŞGALİ
Eskişehir öteden beri İngiliz sermayesinin dikkatini çekmekteydi... Demiryolu hattını kontrol etmek ve Orta Anadolu'da nüfuz kurmak amacıyla iki yüz kişilik ilk İngiliz işgal kuvveti, 22 Ocak 1919'da Eskişehir'e ayak basar. Eskişehir'in ilk işgalidir bu…
MİTİNG DÜZENLENİR
Mustafa Kemal Paşa daha Samsun yolunda iken Eskişehirli yurtseverler 17 Mayıs 1919'da Odunpazarı meydanında binlerce kişinin katıldığı bir miting düzenler... Eskişehir'in nice olaylara tanıklık etmiş tarihi meydanı, köylerden ve kasabalardan gelenlerle dolup taşar…
BÜYÜK MÜCADELE
1919 yılının Eylül ve Ekim ayları Eskişehir'deki Milli hareketin var olma mücadelesi verdiği aylardır. Kuva-yi Milliyeciler bir yandan İngiliz işgal güçleriyle bir yandan da İstanbul Hükümeti ve onun Eskişehir'deki temsilcisi konumundaki Mutasarrıf Hilmi Bey ve Kiraz Hamdi Paşa'yla mücadele eder…
ESARET DÖNEMİ
Yunan Ordusu yeni bir taarruz için İngiltere'den gerekli siyasi ve askeri desteği alır. Yunan Ordusu 19 Temmuz 1921'de akşam saatlerinde Eskişehir'e girer. Yaklaşık 14 ay sürecek bir esaret dönemi başlar. 15 Ağustos'ta Sivrihisar'ı, 16 Ağustos'ta Mihalıççık'ı işgal eder.
YUNAN ORDUSU ESKİŞEHİR’DE
Mustafa Kemal Paşa, orduyu canlandırır. Halk seferber edilir, orduya yeni erler takviye edilir. Bunun semeresi, 23 Ağustos'ta başlayıp 13 Eylül'de zaferle sonuçlanan Sakarya Meydan Savaşı'yla alınır. Yunan Ordusu Eskişehir'e kadar çekilir. 20 Eylül 1921'de Sivrihisar ve Mihalıççık işgalden kurtarılır. 26 Ağustos 1922'de sabaha karşı başlayan Taarruz kısa sürede sonuçlarını vermeye başlar ve yerinde sökülemez denilen Yunan güçleri mevzilerinden çıkarılmaya başlanır. 30 Ağustos'ta kazanılan büyük zaferle vilayetler, kasabalar ve köyler kurtarılmaya başlanır.
HALK DEVRİMLERE SAHİP ÇIKAR
Eskişehir'deki Yunan işgal güçleri Büyük Taarruzun başladığı gün şehri yavaş yavaş boşaltmaya başlar. Boşaltırken köyler, henüz hasadı yapılmamış tarlalar yakılır. Yunan ordusunun işgalinin bilançosu ağır olur. Kurtuluştan sonra tahrip edilen Haydarpaşa-Eskişehir Demiryolu hattı onarılır, trenler tekrar işlemeye başlar. Halk art arda yapılan devrimlere sahip çıkar. Eskişehir’de Cumhuriyet'in ilanı sevinçle karşılanır.
Cumhuriyet'in mimarı Atatürk'ün Eskişehir ziyaretleri önemli mesajlarla dolu… 1929 yılında Tren İstasyonunda, "Gazeteciler gördüklerini, düşündüklerini, bildiklerini samimiyetle yazmalıdır" der.
DETAYLI ANLATIM
İşte tüm bu detayları ve daha fazlasını fotoğraflarla beraber sergide bulabilirsiniz. Proje Genel Koordinatörü Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan, Danışman ve Metin Yazarı Prof. Dr. Kemal Yakut, Görsel Tasarım Prof. Tevfik Fikret Uçar ve Arşiv Tarama Öğr. Görevlisi Mustafa Y. Özoylumlu’nun katkılarıyla hazırlanan bu sergi süreci en doğru şekilde ziyaretçilere aktarıyor.
Eğer hala gezmediyseniz, en kısa zamanda ziyaret etmelisiniz!
HAZIRLAYAN: M. ANIL AKSOY / BERİVAN HALİS
