Uzayda İnsan Vücudu Neler Yaşıyor? Türkiye’nin İlk Astronotu Anlattı
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) Cumhurbaşkanı Erdoğan ile canlı bağlantı kurdu. Gezeravcı, uzayda geçirdiği süre boyunca vücudunda meydana gelen değişimleri paylaştı. Peki, uzayda insan vücudu nasıl etkileniyor? Uzayda yaşamın sağlık üzerindeki etkileri neler? İşte merak edilen soruların yanıtları…
Uzayda Kemik Erimesi Riski Artıyor
Uzayda yerçekimi kuvveti çok düşük olduğu için, astronotların kemikleri dünyadaki gibi yük taşımak zorunda kalmıyor. Bu da kemiklerin zayıflamasına ve kalsiyum kaybına neden oluyor. Uzayda her ay yüzde 1 oranında kemik yoğunluğu kaybeden astronotlar, osteoporoz (kemik erimesi) hastalığına yakalanma riskiyle karşı karşıya kalıyor. Bu da kemik kırılmaları ve uzun vadede diğer sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzayda kemik erimesini önlemek için astronotlar, düzenli egzersiz yapmak ve kalsiyum takviyesi almak zorunda.
Uzayda Vücut Sıvıları Dengeyi Bozuyor
Yerçekiminin olmadığı uzay ortamında, vücut sıvıları normalde olduğundan daha fazla kafa bölgesine doğru akıyor. Bu da astronotların yüzlerinin şişmesine, burunlarının tıkanmasına, gözlerinin bozulmasına ve kan basıncının artmasına sebep oluyor. Ayrıca, vücut sıvılarının dağılımı bozulduğu için, organların çalışması da etkileniyor. Örneğin, böbrekler daha fazla idrar üretiyor, kalp daha hızlı atıyor, beyin daha az oksijen alıyor. Uzayda vücut sıvılarının dengesini sağlamak için astronotlar, sıvı alımını kısıtlamak ve tuzlu gıdalardan uzak durmak gerekiyor.
Uzayda Psikolojik Sorunlar Ortaya Çıkıyor
Uzayda yaşamak, astronotların psikolojik sağlığını da olumsuz yönde etkileyebiliyor. Uzayda astronotlar, tecrit, stres, yalnızlık, sıkıntı, korku, endişe gibi duygularla baş etmek zorunda kalıyor. Ayrıca, uzayda doğal bir gün-gece döngüsü olmadığı için, astronotların biyolojik saati de bozuluyor. Bu da depresyon, uyku bozukluğu, dikkat dağınıklığı, hafıza kaybı gibi sorunlara neden olabiliyor. Uzayda psikolojik sağlığı korumak için astronotlar, düzenli uyku, sosyal etkileşim, eğlence, hobiler, meditasyon gibi aktiviteler yapmak ve psikolojik destek almak durumunda.
