ESGROUP Koordinatörü ve ES TV Genel Yayın Yönetmeni Ali Baş'ın yönettiği ES TV Mahallenizde programı bu hafta şehrin göbeğinde afet riskli alan ilan edilen 8 mahalleyi ziyaret etti. Aynı derdi ve kaderi paylaşan Mustafa Kemal Paşa, Mamure, Kurtuluş, Işıklar, Hacı Ali Bey, İhsaniye, Yenimahalle,Deliklitaş Mahalleleri sıkıntılarını ES TV ekranlarından dile getirdi. Vatandaşlar, bir araya gelerek kurdukları Afet Riskli Alan Mağdurları Derneğinin (AFET-DER) aracılığıyla da seslerini yetkililere duyurmaya çalışıyorlar. Afet riskli alan ile kentsel dönüşümün birbirine karıştırıldığını dile getiren Dernek Başkanı Mustafa Ergin, afet riskli alan konusunda İstanbul Fikirtepe'ninyaşadığı mağduriyeti örnek gösterdi. Ergin, 'Burada uygulama yok fakat orada başladı. Zamanında yaptıkları sözleşmeler nedeniyle zararlı çıktılar. Şimdi de dertlerini anlatacak kimseyi bulamıyorlar. O yüzden başımıza gelmeden harekete geçmeliyiz.' diye konuştu.
Programa konuk olarak katılan Jeoloji Mühendisleri Odası İl Şube Başkanı Can Ayday, 'Sekiz mahallenin hiçbiri teneke mahallesi değil.Ayrıca afet riskli alan ilan edilebilmesi için hem zemin kötü olacak hem afete maruz kalacak. Bu koşullar sağlanmadan alındı bu karar.Ben ve ekibim 99 depreminden sonra Eskişehir'in depremselliği çalışmasını yaptık.Şehrimizde deprem konusunda çok daha riskli yerler olmasına rağmen afet riskli alan olarak ilan edilmediler' dedi.
Mahallelinin evlerinin ne zaman yıkılacağı konusunda yaşadığı belirsizlik nedeniyle ev sahiplerinin badana bile yaptıramadığını aktaran Mustafa Kemal Paşa Mahalle Muhtarı Serpil Üstsoy, evlerinin değerlerinin düşmesiyle mahallede ev alım, satımlarının durduğunun da altını çizdi.Üstsoy, 'Beş yıl insan ömrü için çok uzun bir süre, bu belirsizlik insanları üzdü ve yordu. İnsanlar mahallelerimizin afet riskli alandan çıkarılarak kentsel dönüşüme geçmesini istiyor' ifadelerini kullandı.
////
AFET-DER imza topluyor
2013 yılında afet riskli alan yasasının çıkması ile yaşanabilecek mağduriyetleri önlemek için 8 mahallede yaşayan sakinler bir araya gelerek 2015 senesinde Afet Riskli Alan Mağdurları Derneğini (AFET-DER) kurdu. Yaklaşık 30 bin vatandaşın yaşadığı bölgede derneğin 2 bin 300 üyesi bulunuyor. Derneğin kurucu üyelerinden Ali Arabacı bölgede yer alan mesken ve iş yerleri sahiplerinin en doğru şekilde, en az mağduriyetle bu konuyu atlatmaları için çalıştıklarını söyledi. Birlikte hareket etmenin önemine vurgu yapan AFET-DER kurucularından Gürsel Ünlükal, ne kadar çok insana ulaşırlarsa hak mağduriyetlerini önleme konusunda verdikleri mücadelede o kadar başarılı olacaklarını sözlerine ekledi. Hazırlanan projelere değil hak mağduriyetine karşı olduklarını dile getiren Ünlükal, 'Uzun yıllar emek verip aldığı evini kimse kaybetmek istemiyor' dedi.
Dernek tarafından hak mahrumiyetlerini önlemek için bir de imza kampanyası başlatıldı. Hukuksal mücadelenin önemine vurgu yapan dernek kurucularından Zafer Yılmaz, insanların imza atmaktan korktuklarını aktardı. Dilekçe vermenin hukuksal bir hak olduğunu ifade ederek mağdur vatandaşları imza vermeye davet eden Yılmaz şunları söyledi: 'Bu imza kampanyasında amacımız bölgemizin afet riskli alandan çıkarılıp kentsel dönüşüme çevrilmesidir. Kentsel dönüşümde vatandaşın söz hakkı var fakat afet riskli alan olarak değerlendirildiğinde itiraz etme hakkına sahip olmayacağız.'
///
Bölge itibarsızlaşıyor
Mahalleli ve esnaf bölgenin itibarsızlaştırıldığını düşünüyor. Özellikle mahalle esnafı Sivrihisar Caddesinden Muttalip Caddesine girişlerinin kapatılması ve porsuk ıslah çalışmasıyla yıkılan bazı köprülerin tekrar yapılmaması nedeniyle dertli.Mahallelerine girebilmek için Hasan Polatkan Caddesinden dolaşmak zorunda kalan vatandaş da bu durumdan şikayetçi. Mahalle esnaflarından Mehmet Süslü, 'Hem Sivrihisar Caddesi üzerine araçların durabileceği cepler hem de Muttalip Caddesine giriş istiyoruz' dedi.
'O KÖPRÜ KÜLTÜREL MİRASTIR'
Lületaşı imalatı yapan Fevzi Akın iki köprü arasında insan geçişinin olmaması nedeniyle esnafların zarar ettiklerini söyledi. Aynı çarşıda 30 yıldır lületaşı işleyen Akın şöyle konuştu: '2001 yılında porsuk ıslah çalışması için yıkılan köprünün yerine getirilmemesi, sıkıntılarınız ne diye sorulmaması bizleri üzüyor.Dillendirmemize rağmen var görünen köprü yerinde yapılmadı. Türkan Şoray'ın, Fatma Girik'in film çektiği köprü, kültürel bir mirastır. Geçicide olsa kentsel dönüşüm yapılana kadar buraya bir köprü yapılmalıydı.'
///
Esnaf taşınıyor
Afet Riskli Alan sınırları içerisine giren Hacı Ali Bey Mahallesinde esnaflar dükkanlarının akıbetini merak ediyor. Esnaflarının mağdur olduğunu ifade eden mahalle muhtarı Selma Savaş, belirsizlik nedeniyle esnafın afet riskli alandan taşınmaya başladığını söyledi. Savaş, 'Bazı esnaflar sanki bunubizyapmışız, bayat pazarının buradan kalkmasını istiyormuşuz gibi algılıyor fakat oradaki insanların ekmek parası, bu şekilde düşünmemiz mümkün değil' dedi. Dükkanını eski çarşı tarafından taşıyan esnaflardan Serhat BeytullahSarem, afet riskli alan hakkında konuşulanlar nedeniyle dükkanını taşımak zorunda kaldığını aktardı. Daha uzak yerlere baktıklarını fakat çarşıdan kopmamak için çarşının afet riskli alan dışında kalan kısmına dükkanı taşıdıklarını ifade edenSarem şunları anlattı: ' Geriye kalan arkadaşlarda ya yer arıyorlar ya da zaman içerisinde yer arayışına girecek ancak bu tarafta yeterli sayıda dükkan bulunmuyor.'
///
Ne oturabiliyorlar Ne yıkabiliyorlar
Kurtuluş Pazar Yeri arkasında yer alan 2 binanın sakinleri Kentsel dönüşümden faydalanmak isterken 2013 senesinde çıkan Afet Riskli Alan Yasası nedeniyle evlerinden oldular. Elektriği ve doğalgazı kesilen binalar boşaltıldı, daire sahipleri 5 yıldır evlerine ne oturabiliyorlar ne de yıkıp yenisini yapabiliyorlar. Boşaltılan dairelerden biri de babasına ait olan Mustafa Uğur Atilla, '5 sene oldu çürük diye binalarımızı boşalttılar. 90 yaşındaki insanlar kirada şimdi. Ne yapılıyor ne yıkılıyor. Buna bir çözüm bekliyoruz' diye konuştu.
///
Şehrin göbeğinde karanlığa hapsolduk
Hasan Polatkan Caddesi üzerinde Mustafa Kemal Paşa Belde Evi köşesi ve trafik ışıkları arasında sokak lambaları yanmıyor. Şehrin göbeğinde karalığa hapsolduklarını dile getiren Mamure Muhtarı İnci Uğurlu şikayetlerini dile getirmelerine rağmen çözüm alamadıklarını söyledi. Caddenin yarısının lambalarının yanmadığını belirten Uğurlu, 'Arızayı aradığımızda Adıyaman çıkıyor. Tepebaşı'nda Mamure Mahallesi olduğunu bile bilmiyorlar' diye konuştu.Karanlık nedeniyle dükkan ve sokak tabelalarının görünmediğini belirten Abdullah Uçar, 'Akşamları buralar karanlık olduğu için insanlar güvenle yürüyemiyor,kötü niyetli insanlar için fırsat oluyor. Sokak lambaları olsa insanlar evlerine kendilerini güvende hissederek giderler, doğrusu bu değil mi?' diye sordu.
///
Can Ayday Müteahhitlere
yeni yerler lazım
'Afet Riskli Alan bir anda sakızdan çıkan bir şey miydi? 14 ve 16'ıncı yüzyılda İngiltere'de zengin çiftçiler, gariban çiftçilerin elindekini almak için böyle çitleme kapama olayları yapıyorlardı. 1929'da Amerika da kriz oluyor. 'KaraCuma'diye tabir edilen günde bankalar bitiyor. Buradan çıkışı Amerika,binaları zenginlere verip yıktırıp yeniden yaptırmakta buluyor. Bina yaptırma olayı ekonomik olarak çok önemli. Türkiye'de TOKİ kuruldu. Şehirlerin en güzel yerleri verile verile araziler bitti. Müteahhitler alıştı. Ne yapılacak yeni yerler bulunması lazım. O sırada tesadüfen Van depremi oldu. Müteahhitlere yeni yer bulmak için bu olay gündeme geldi. Biz buna afet riskli alan deriz dediler, kanun çıktığı an zaten iş bitti. Bu olay vatandaş için ise büyük problem olmaya başladı.'
///
Nazmi Kurtyılmaz Kent merkezine geri dönüyorlar
Mahallelerinin şehrin merkezinde yer alması nedeniyle çekim alanı olduğunu ifade eden Nazmi Kurtyılmaz şunları söyledi: 'Üç sene önce Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odasının paneli vardı. Orada, 'zengin insanlar kendilerine siteler, gettolar oluşturdu' diye anlattılar. Bu insanlar baktılar ki çocukları okullarına, kendileri işlerine zor gidiyor ve sosyal etkinliklerden geri kalıyorlar, doğal olarak kentin merkezine geri gelmeye başladılar. Yarın burası kentsel dönüşüme girerse buranın değeri çok artacak. Burada oturan insanlar maddi olarak bunu karşılayamayacak ve sakinler yer değiştirmiş olacak.'
///
KeremFerdibilek
Evlerimizin değeri düştü. Ben mutfak, banyo yaptıracağım,tadilat yaptırmam lazım, yapamıyorum.
///
Ahmet Bacakçı
Kızılcıklı Mahmut Pehlivan caddesinde evler yıkıldı neden orası riskli alan değil.
///
Hüseyin Altınel
Bizi Kocakır'a, kimsenin bilmediği yerlere mi atmak istiyorlar? Bizim evlerimize de kendileri mi oturacak?
///
Cahit Cem
9 bin konutun yüzde onu işyeri. Esnaf ve ticaret odaları bize sahip çıkmalı.
///
Erdoğan Kara
Hep en güzel yerleri cetvelle çizmişler. Oraları da afet riskli ilan etmişler.
///
Gürsel Ünlükal
Kanun karşısında boynumuz kıldan ince ama bir ev kolay alınmıyor. İnsanlar otuz yılını verip bir ev almış.
///
Metin Yılmaz
Evimiz riskli alanda can güvenliğimiz yok. Malımızı satsak alan olmadığı içinmal güvenliğimiz yok.
///
Yenimahalle Mahalle Muhtarı Halil Çeltik
Benim evim 8 yıllık ve 90 metre kare, karşılığında 90 metre kare ev veremeyeceklerini söylüyorlar.
///
