Eskişehir'de bahar aylarında yaşanan zirai donun tarım ürünleri üzerindeki etkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Selma Güder, zarar gören alanların belirlenmesi amacıyla oluşturulan kurulların, zarar tespit çalışmalarına devam ettiğini söyledi. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Selma Güder, “Mihalıççık, kiraz cennetidir. Orada ziyan yüzde 100 oranında. Bakanlığın ivedilikle parasal olarak, mazottaki ÖTV’yi kaldırarak, elektrik, su giderlerine yardım ederek ya da bankalara olan borçları dondurarak bir şekilde yardım etmesi gerekiyor” dedi.
Hububat anlamında da meyve anlamında da kritik olan ilçeler olduğunu söyleyen Güder, “Bazı çiftçilerimize göre hiç etkilenmeyen yerlerde var özellikle Beyaz Altın, Behçetiye, Gündüzler tarafında. Kimi çiftçimiz diyor ki: ‘Biz zira dondan etkilenmedik’ ancak onların görüşüne göre ifade şu: ‘Kuraklıkta çok yüksek hatta 6 ilçemiz su kısıtı yaşıyor. Bu kuraklık etkiledi özellikle buğdayımız arpamız bu anlamda etkilendi ama dondan etkilenmedi’ diyorlar. Uçlarda meydana gelen bir uç kuruması vardır burada bizim başaklarımızda uç boşluğu oluştu daneler doldurmadı. Bunu da kuraklığa bağlıyorlar. ‘Arazimizde ton başına 600 kilo verim elde ediyorsak bu verim 400 kilolara düştü’ diyorlar. Çiftçilerimizin arasında samyeli rüzgarından etkilendiğini düşünen de var ancak şu bir gerçek zirai dondan etkilenme özellikle hububatta buğday, tritikale, çavdar soğuk iklime daha uygun ürünlerdir. Arpa soğuğa daha hassastır. Arpanın rejenerasyon yeteneği yüksektir. Ekim yapıldı bir don ya da çöl rüzgarı esti ve ürün etkilendi. Ürünün kendini yenileme özelliğiyle kendini kurtarıyor” diye konuştu.
Hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Güder, “Türkiye genelinde yapılıyor. Ankara’da zirai don kurulu oluşturuldu. Bu kurul tek tek her yeri geziyor. Ön tespit çalışmaları bitti. Ancak bazı ürünlerde hasat henüz bitmedi. Arpalar 2-3 hafta önce biçilmeye başlandı ancak buğday Temmuz ayına giriyoruz 10-15’i gibi hasat başlayacak o yüzden tam bir rakam veremiyoruz. Bu hasatlar bittiğinde hububat için hasar tespiti bitecek. Çiftçiye ödemesini Bakanlık ve kurul toplanıp TARSİM ve tarım il, ilçe yetkilileri birlikte koordineli çalıştılar. O belirlemelerine göre zarar ziyan belli olacak” dedi.
BAKANLIĞA DESTEK ÇAĞRISI
Güder, “İngiltere’ye kiraz gönderdiğimiz ilçe Mihalıççık, kiraz cennetidir. Orada ziyan yüzde 100 oranında. ‘Hasat yapılacak mı?’ derseniz oradaki çiftçi, ‘Kendi yiyebileceğim kadar kiraz var’ diyor. Ödemelerin yüzde 100 yapılması lazım ve hemen yapılması lazım çünkü tarım beklemez, çiftçi beklemez. Onun cebinde para var mı? Yok artık eskisi gibi değil. Bakanlığın ivedilikle parasal olarak, mazottaki ÖTV’yi kaldırarak, elektrik, su giderlerine yardım ederek ya da bankalara olan borçları dondurarak bir şekilde yardım etmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Güder, geçtiğimiz senelere göre çiftçilerin arpayı daha az ektiğini belirterek, “Çiftçi istediği karı alamıyor. Rakamlar düşük. Daha çabuk paraya dönen pancarı, mısırı, ayçiçeğini tercih ediyor. Eskişehir’deki üretim yavaş yavaş kayış yaşıyor” dedi.
