Ziraat Mühendisleri Kadın Çalışma Grubu Başkanı Vuslat Bektaş, 15 Ekim Dünya Çiftçi Kadınlar Günü dolayısıyla Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Şube binasında basın açıklaması yaptı. Bektaş, tarımda kadın istihdamına dair yaptığı açıklamada, güvencesizlik, düşük ücret ve ağır çalışma şartlarının giderek derinleştiğini belirtti. Açıklamaya Kadın Çalışma Grubu üyesi Ayşe Özdemir, ZMO Şube Başkanı Selma Güder katıldı.
KADIN İSTİHDAMI AZALIYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2005 yılında toplam kadın istihdamının yüzde 46,3’ünün tarım sektöründe olduğunu, 2023 itibarıyla bu oranın yüzde 18,3’e düştüğünü söyleyen Bektaş, “Ülkemizde tarımın giderek daha zor şartlar altında yapıldığı bu dönemde, tarımda kadın istihdamı kronikleşmiş güvencesizlik, düşük ücretler, ağır çalışma şartlarıyla, çalışanın yüzünü güldürmüyor. Tarımda çalışanların yüzde 78’i ücretsiz aile işgücü olarak istihdam edilmekte, tarımda çalışan kadınların yüzde 98’i herhangi bir sosyal güvenceden yoksun olarak, tarlada, bağda, bahçede, kayıt dışı olarak çalışmaktadır. Emek yoğun bir sektör olan tarımda, tarımın yapısal sorunlarından en fazla etkilenen kesim güvencesiz istihdam ve ağır çalışma şartlarına maruz kalan kadın ve çocuk tarım işçileridir” diye konuştu.
ÇOCUKLAR EĞİTİMDEN KOPMUŞ
İki yıl önce ZMO Kadın Çalışma Grubumu olarak mevsimlik çalışan kadın tarım işçilerinin yaşadığı sorunları yerinde incelemek amacıyla Ankara’nın Sincan ilçesine bağlı Malıköy Mahallesi’ne ziyarete gittiklerini söyleyen Bektaş, “Çavuş olarak bilinen kişi memleketlerinden Mayıs ayında çıkıp, Ekim ayı sonunda döndüklerini söyledi. Çalışanların yüzde 60’ını kadınların oluşturduğu, yaş aralığının 16-55 arasına değiştiği, 5-15 yaş aralığında 40 çocuğun bulunduğunu bu çocukların da tarımsal işgücü olarak çalıştığını öğrendik. Kadın erkek iş gücü ayrımı yapılmaksızın günlük bin 100 lira olduğu, hasat döneminde ise ücretin çuval başına ödendiği, ücretin çuval başına 90 lira olduğu, çuval ağırlığının yaklaşık 50 kilogram olduğu bir kişinin günde 750 kilogram soğan çuvalladığı söylendi. Çocukların 5 ay boyunca okula gidemediğini söyleyen Bektaş, “Mayıs başında okulu bırakıyorlar, Kasım’a kadar tarlalarda çalışıyorlar. Eğitimden tamamen kopuyorlar. Onlara yönelik hiçbir sosyal ya da eğitsel faaliyet yok” dedi.
UYGULANABİLİRLİK YOK
ZMO Kadın Çalışma Grubu Başkanı Vuslat Bektaş şu ifadeleri kullandı: “Çalışma alanlarında su bidonlarla taşınıyor, kanalizasyon hizmeti yetersiz. Devlet, 2010 yılında ‘Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi (METİP)’ adında bir program başlattı. Ama 15 yıl geçmesine rağmen bu alanlarda ciddi bir iyileşme olmadı. En son 2024’te bir Cumhurbaşkanlığı genelgesi yayımlandı. Güzel bir genelge; sağlık, güvenlik, eğitim gibi konular ele alınmış ama uygulanabilirliği yok. Sahada karşılığı bulunmuyor. Jandarma yalnızca güvenlik amaçlı kayıt tutuyor. Tüm tarım emekçileri, daha iyi şartlarda yaşamayı, çalışmayı ve üretmeyi hak ediyor.”
