Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rahşan Tamsü Polat’ın yürütücülüğünde hayata geçirilen “Yazılıkaya/Midas Kalenin Yapay Zekâ Destekli Simülasyonu ve Sanal Tur Uygulaması”, arkeolojide dijital dönüşümün öncü örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor.
Projede, Frig uygarlığının merkezi Midas Vadisi yapay zekâ teknolojileriyle üç boyutlu olarak modellenerek bölgenin kültürel dokusu, tarihsel sahneler ve ritüeller yeniden canlandırıldı. Prof. Dr. Tamsü Polat, “Amacımız, topraklarımızda yaşamış bu medeniyet köprüsünü geleceğe görsel olarak da sunabilmek” dedi.
Doç. Dr. Yusuf Polat’ın başkanlığında 2022 yılında başlayan kazılar, Frig Uygarlığı’nın dini ve kültürel yaşamına ışık tutuyor. Prof. Dr. Tamsü Polat, “Midas Vadisi yalnızca bir arkeolojik alan değil, aynı zamanda bir inanç ve yaşam merkeziydi. Burada törenler yapılır, dualar edilir, tanrıçaya adaklar sunulurdu. Bu bilgileri gün yüzüne çıkarmak için başladığımız kazı çalışmalarını, yapay zekâ destekli canlandırma teknikleriyle geleceğe aktarıyoruz. Ziyaretçiler artık binlerce yıl önceki Frigya’yı adım adım gezebiliyor” ifadelerini kullandı.
Proje kapsamında Midas Vadisi, arkeolojik bulgular, drone fotogrametrisi, dijital haritalama ve derin öğrenme algoritmaları kullanılarak üç boyutlu modele dönüştürüldü. Oluşturulan 360 derece sanal tur ve yapay zekâ destekli video canlandırmaları, Frig halkının dini törenlerini, yaşam ritüellerini ve dönemin mimarisini bilimsel verilere dayanarak yeniden sahneye taşıyor.
Bu çalışma, Türkiye’de arkeolojik verilerin dijital teknolojilerle belgelenmesi ve paylaşılmasına yönelik önemli bir adım olarak hem kültürel mirasın korunmasını hem de geniş kitlelerin Frig uygarlığını deneyimlemesini sağlıyor.
