AK Parti Eskişehir Milletvekili, önceki dönem Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Beylikova'daki Nadir Toprak Elementleri (NTE) rezervlerine yönelik iddialara yanıt verdi. Rezervlerin başka ülkelere devredildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirten Dönmez, muhalif kesimlerin projelere yönelik itibarsızlaştırma çabası olduğunu öne sürerek, kamuoyunu en doğru şekilde bilgilendirmek istediklerini belirtti.
YERLİ MÜHENDİSLİK İLE GELİŞTİRİLDİ
Nadir toprak elementlerinin keşfedilmesinin ardından yürütülen sürece ilişkin bilgilendirmelerde bulunan Dönmez, "Milli Enerji ve Maden Politikası kapsamında ülkemizin yer altı kaynaklarının ekonomiye kazandırılmasıyla alakalı devam eden çalışmalarımızı kamuoyuyla her paylaştığımızda belli muhalif kesimler bunu itibarsızlaştırmaya dönük, hak etmediği şekilde bu projeleri karalamalara da muhatap ediyoruz. Yeryüzünde nadiren bulunan elementler 17 tanedir. Bunlardan 10 tanesi Beylikova'da keşfedildi. Bu çalışmalar kapsamında tam 125 bin metre sondaj yapıldı ve 59 binden fazla da numune alındı. Bunların bir kısmı analiz edilmesi için üniversitelere gönderildi, bir kısmı da MTA'nın laboratuvarlarında Ar-Ge kuruluşlarıyla birlikte tespit edilmiş oldu. Nitekim bu keşif yapılır yapılmaz hemen ardından orada bir pilot tesisi inşa ettik ve Sayın Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle 18 Nisan 2023 yılında da tesisin açılışını yaptık. Cumhurbaşkanımız yaptığı konuşmada, ‘Bu tesis Türkiye'yi nadir toprak elementleri üretiminde dünya ligine taşıyacak bir tesistir' diyerek aslında projeyle ilgili vizyonunu da ortaya koymuştu. Bu pilot tesis tamamen yerli mühendislik imkanlarıyla geliştirildi. Şu anda bu tesis çalışıyor ve bin 200 ton cevher işleme kapasitesine ulaşmış durumda" diye konuştu.
KAYNAK DEVRİ SÖZ KONUSU DEĞİL!
ABD ile yapılan görüşmelerin bilgi ve teknoloji geliştirme konusunda iş birliğine dönük olduğunu vurgulayan Dönmez, “Bu aşamadan sonra endüstriyel ölçekte bir üretime geçilmeli. Bunun çalışmalarını bakanlığımız devam ettiriyor. Bu planlanan endüstriyel tesis yapıldığında yıllık 570 bin ton cevher işleyecek ve 10 bin ton da nadir toprak oksidini işleyecek. Ayrıca bu bölgede bulunan barit, flüorit ve toryum oksit gibi elementleri de burada üretmiş olacağız. Bu tesis hayata geçtiğinde artık dünyada ilk beşe girmiş olacağız. Bu cevheri zenginleştiren teknoloji sahibi ülkelerin sayısı da maalesef sınırlı. Son günlerde basında ‘ABD'ye taviz verildi' ve ‘Trump'la gizli anlaşma yapıldı' şeklinde bir takım haberler yer aldı. Cumhurbaşkanımız Eskişehir'deki nadir toprak elementleri sahasının herhangi bir ülkeye verilmesinin söz konusu olmadığını söyledi. İlgili Bakanımız Alparslan bey de benzer mahiyette açıklamaları yaptı. Herhangi bir kaynak devri söz konusu değildir. O saha yıllardır Eti Maden'in geliştirdiği bir sahadır. Eti Maden nasıl Kırka'da bor madenini çıkartıp işletiyorsa, inşallah Beylikova'da da kuracağı tesisle bu elementleri işletme hakkına sahip olacaktır. Yapılan görüşmeler, Sayın Bakan'ın da açıkladığı üzere, tamamen bilgi ve teknoloji geliştirme konusunda iş birliğine dönüktür. Yerli üretimi güçlendirecek, rasyonel teknoloji iş birliklerini kapsadığını ifade etmiştir" ifadelerini kullandı.
İYİ NİYETLİ DEĞİLLER
Büyükşehir Belediyesi’nin çelişki içinde hareket ettiğine dikkat çeken Dönmez, “Beylikova'daki sahayla ilgili olarak Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında ÇED olumlu kararına iptal davası açtı. Aslında bu bir çelişkiyi de ortaya koyuyor. Bugün ‘niçin yapılmıyor' diye iddia edenler dönüp o tarihteki bu itirazlarına bakması gerekiyor. Bunun iyi niyetli bir yaklaşım olmadığını da ifade etmek istiyorum. Geçtiğimiz günlerde yapılan ‘Evet, biz böyle bir itiraz yaptık ama itiraz reddedildi. Bundan sonra biz de izleyeceğiz' açıklama ile günah çıkardılar. İlginç olan şu tabii; Cumhuriyet Halk Partisi madenciliğin geliştiği şehirlerde madencilerle kol kola yürümeyip, madenciliğin az geliştiği yerlerde bir takım marjinal gruplarla bu tip projelere karşı birlikte protestolara katılıyor” açıklamasında bulundu.
ESKİŞEHİR TEKNOLOJİ YÜZYILI MERKEZİ OLACAK
Türkiye'nin geleceği için stratejik bir adımla karşı karşıya olduklarının altını çizen Fatih Dönmez, "Mesela cep telefonlarımızda kullandığımız cama dokunmatik özelliğini kazandıran, o cama eklenen selenyum maddesidir. Nitekim bu da Beylikova'da çıkartılacak elementlerden birisidir. Aynı şekilde savunma sanayinde, havacılık ve uzay sektöründe de bu elementler son derece kritik öneme sahiptir. Dünyada bu kritik elementleri tedarik etmek için yoğun bir çaba ve gayret var. Bizim özellikle milli teknoloji hamlesi kapsamında bir sıçrama yapabilmemiz için bu tür elementleri kendi ülkemizde üretim sanayimizin hizmetine sunmamız son derece stratejik bir konudur. Teknolojiyi kullanan değil, üreten bir ülke olma yolunda da bu vizyonu sonuna kadar destekliyoruz. Eskişehir'i bu anlamda artık sadece bir maden sahası olarak görmüyoruz, Türkiye'nin teknoloji yüzyılı vizyonunun merkezlerinden birisi olarak görüyoruz. Biz kaynaklarımızı milletimiz için işletiyoruz. Ne dışa bağımlıyız ne de kimsenin lutfuna muhtacız. Türkiye, kendi teknolojisini kendi topraklarından çıkartma imkanına sahiptir" ifadelerini kullandı.
DENETLEMELER YAPILACAK
Yapılacak madencilik faaliyetinin çevreye bir zararı olmayacağına vurgu yapan Dönmez, “ÇED raporu Eti Maden bu sahanın sahibidir. Eti Maden'in kontrolünde bu tesis yapılacak, işletilecek ve üretilecektir. Eti Maden ÇED raporunda bunları detaylı bir şekilde işlemiş, Çevre Bakanlığı'na vermiş, onlar da onaylamış. ÇED'e yapılan itiraz da reddedilmiş. Bu neyi gösteriyor? Buradaki yapılacak madencilik faaliyetinin çevreye olumsuz bir etkisi olmayacağını. Örnek olarak söyleyeyim, Kırka'da yıllardır madencilik faaliyeti yapıyor Eti Maden. Hiçbir olumsuz etki yaşadık mı? Yaşamadık. Burada da konunun önemine binaen ifade ediyorum; orada çıkartılacak ürünlerin eğer bir atık oluşturulması söz konusuysa, o atıkların nasıl değerlendirileceği, nerede depolanacağı ilgili çevre mevzuatına uygun olarak yapılacaktır. Burada kimsenin endişe etmesine gerek olmadığını ifade etmek isterim. Faaliyet başladığında da zaten Çevre Genel Müdürlüğü, ÇED Genel Müdürlüğü gelip orada zaman zaman denetlemeler yapacaktır" dedi.
