Yılın ilk yarısında 21 trilyon dolardan fazla artış gösteren borçluluk, gevşeyen finansal koşullar ve büyük merkez bankalarının politikalarıyla desteklenirken, borçlanmanın büyük kısmı Çin, ABD ve Avrupa ülkelerinde gerçekleşti.
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) tarafından yayımlanan "Küresel Borç Monitörü" raporuna göre, dünya ekonomisinin toplam borcu 2025 yılının ikinci çeyreğinde yaklaşık 338 trilyon dolarla rekor seviyeye yükseldi. Bu rakam, geçen yılın aynı döneminde 313,6 trilyon dolar olarak hesaplanmıştı.
21 TRİLYON DOLARLIK ŞAŞIRTICI ARTIŞ
Toplam küresel borç, 2025 yılının ilk yarısında 21 trilyon dolardan fazla artış gösterdi. IIF, bu artışın büyüklüğünü, Kovid-19 salgını sırasındaki politika tepkilerinin tetiklediği 2020'deki yükselişle karşılaştırılabilir bulduğunu belirtti.
Borçlanmanın temel itici güçleri ise ABD dolarındaki zayıflama ve Avrupa Merkez Bankası (ECB), İngiltere Merkez Bankası (BoE) gibi başlıca merkez bankalarının daha gevşek politika duruşları oldu.
BORÇLANMADA LİDER ÜLKELER VE DAĞILIM
Borç seviyelerinde dolar bazında en büyük artışları Çin, Fransa, ABD, Almanya, İngiltere ve Japonya kaydetti.
Borcun küresel dağılımına bakıldığında, ikinci çeyrek itibarıyla:
Gelişmiş ekonomilerin toplam borcu: 228,2 trilyon dolar
Gelişmekte olan ülkelerin toplam borcu: 109,5 trilyon dolar
Sektörel dağılımda ise hane halkına ait borçlar 63 trilyon dolar, finansal olmayan şirketlere ait borçlar 97,4 trilyon dolar ve bankalar gibi finansal şirketlere ait borçlar 76 trilyon dolar olarak gerçekleşirken, kamu borçları 101,3 trilyon dolara yükseldi.
KAMU BORCU YÜKSELİYOR, ÖZEL SEKTÖR GERİLİYOR
Toplam borcun küresel gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı, yılın ilk yarısında düşüşünü sürdürerek yüzde 324'ün altına gerilese de, eğilimler sektörlere göre ayrıştı. Kamu borcunun GSYH'ye oranı yükselmeye devam ederken, özel sektörün borç oranları geriledi.
Kamunun GSYH'ye Oranı: Yüzde 96,6'dan yüzde 97,6'ya çıktı.
Hane Halkının GSYH'ye Oranı: Yüzde 60'dan yüzde 59,1'e düştü.
Finansal Olmayan Şirketlerin GSYH'ye Oranı: Yüzde 91,7'den yüzde 90,8'e geriledi.
TÜRKİYE'DEKİ BORÇ ORANLARI
Raporda Türkiye'nin borç-GSYH oranları da yer aldı:
Hane halkı, finansal olmayan şirketler ve finansal sektör borçlarının GSYH'ye oranları düşüş gösterdi.
Ancak kamu borcu oranı aynı dönemde yüzde 28'den yüzde 28,3'e yükseldi.
IIF, birçok gelişmiş ekonomide borçlanma ihtiyacının salgın öncesi seviyelerin oldukça üzerinde seyrettiğini ve artan faiz giderleri, demografik değişimler ve artan savunma harcamaları gibi mali baskıların borçlanma maliyetlerini artırdığını belirtti.
