Kültürel mirasın korunması ve kayıt altına alınmasını amaçlayan düzenleme ile 5 Eylül 2025 tarihli önceki yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.
Yeni yönetmelik, kamu kurum ve kuruluşlarında bulunan yazma eserler (el yazması kitap, mecmua, risale, murakka) ile 1 Kasım 1928 öncesi basılmış nadir basma eserlerin (kitap, kitapçık, süreli yayın) tespit ve tesciline ilişkin usul ve esasları belirliyor.
Bu sürecin yürütülmesi ve takibi Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı tarafından gerçekleştirilecek.
“Eser Tescil Komisyonları” Kurulacak
Yönetmeliğe göre, eserlerin niteliğini belirlemek amacıyla 3 ila 5 kişiden oluşan “Eser Tescil Komisyonu” kurulacak.
Komisyonlarda; yazma eser uzmanları, kütüphaneciler, mütercimler ve restoratörler görev alacak. Gerektiğinde Bakanlık veya üniversitelerden de uzman desteği istenebilecek.
Komisyon, incelemelerini 15 gün içinde tamamlayarak salt çoğunlukla karar verecek. Eser sayısının fazla olması durumunda bu süre 15 gün daha uzatılabilecek.
İtiraz ve Üst Komisyon Süreci
Komisyon kararlarına, hem komisyon üyeleri hem de eser sahibi kamu kurumları 30 gün içinde itiraz edebilecek.
İtirazların değerlendirilmesi için 10 gün içinde “Eser Tescil Üst Komisyonu” oluşturulacak ve bu komisyonun vereceği kararlar kesin olacak.
Eserlerin Kayıt ve Teslim Süreci
Tescil edilen eserler, kayıt numarasıyla emanete alınacak ve eser sahibine taşınır geçici alındısı verilecek.
Bir yıl içinde geri alınmayan eserler, bildirimden itibaren 30 gün sonra yazma eser kütüphanelerinde kayıt altına alınabilecek.
Ayrıca, tescil edilen her eser için “Tescile Tabi Yazma/Nadir Basma Eser Belgesi” düzenlenecek. Eserlerin dijital kopyaları alınarak ulusal veri tabanına eklenecek.
Tescil dışı eserler tutanakla iade edilirken, tescil edilen eserler sahiplerine geri verilecek. Sahipler, her 3 yılda bir eserin varlığını bildirmekle yükümlü olacak ve sahiplik değişimi durumunda 30 gün içinde bildirim yapılması gerekecek.
Kütüphanelere Bağış ve Devredilme İmkanı
Kamu kurumlarının elinde bulunan ve kütüphane koleksiyonlarını tamamlayıcı nitelikteki eserler, bağış, bedelsiz devir veya satın alma yoluyla kütüphanelere kazandırılabilecek.
Bu süreç, 2014 tarihli Eser Sağlama Kurulu Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülecek.
Kültürel Mirasın Korunmasında Yeni Adım
Yeni yönetmelikle birlikte, Türkiye’nin kültürel mirası niteliğindeki yazma ve nadir eserlerin korunması, kayıt altına alınması ve sürdürülebilir şekilde erişilebilir kılınması hedefleniyor.
Yönetmeliğin tam metnine ve detaylarına, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı’nın resmi internet sitesinden ulaşılabiliyor.
