Merhaba Değerli Okurlar;
Geçtiğimiz hafta kadına karşı şiddetteşiddet gören kadınlar koruma kararı aldırıp aldıramayacağını anlatmıştık. Bu hafta ise işe iade davasından bahsedeceğiz.

İŞE İADE DAVASI NEDİR?
İşveren tarafından işçinin iş akdinin geçerli bir fesih nedeni olmaksızın sona erdirildiği, işten çıkartıldığı halde işçinin iş güvencesinden faydalanarak işe tekrar iadesini talep ettiği bir davadır.
İş Kanunu m.18'de feshin geçerli sebebe dayandırılması, 4857 sayılı İş kanunu m.19'da iş sözleşmesinin feshinin şekli ve usulü, 4857 sayılı İş kanunu m.20'de fesih bildirimine itiraz ve usulü ve son olarak da 4857 sayılı İş kanunu m.21'de geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları düzenlenmiştir.

4857 sayılı İş kanunu m.21/1'de; 'İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır.' şeklinde düzenlemeye yer verilerek iş sözleşmesi sonlandırılırken geçerli bir sebep gösterilmeden ya da gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı hallerde işçinin işe iade talebinde bulunabileceği hüküm altına alınmıştır.
İŞE İADE DAVASI ŞARTLARI
İş Kanunu veya Basın İş Kanunu'na tabi bir iş sözleşmesi olmalıdır.
İş güvencesi kapsamında işe iade davası açabilmek için öncelikle İş Kanunu'nun kabul ettiği işçi statüsünde olmak gereklidir. Kanuna göre işçi sıfatında olan herkes bu davayı açabilir.
İşçi, otuz veya daha fazla işçi çalıştırılan bir işyerinde çalışıyor olmalıdır.
4857 sayılı İş kanunu m.18 uyarınca işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi için fesih bildiriminin işçiye ulaştığı tarihte işverenin işyerinde/işletmesinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırıyor olması gerekmektedir.
İşçinin en az 6 aylık kıdemi olmalıdır.
4857 sayılı İş kanunu m.18 uyarınca işçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilmesi için fesih bildiriminin yapıldığı tarihte aynı işverene ait işyeri veya işyerlerinde en az 6 aylık kıdeminin olması şarttır. Ancak yer altında çalışan işçilerde kıdem şartı aranmamaktadır. İşçinin 6 aylık kıdem süresinin hesabında ise 4857 sayılı İş kanunu m.66'da yer alan çalışma süresinden sayılan haller hükmü başlıklı kanun maddesi dikkate alınır.
Sözleşmenin belirsiz süreli bir iş sözleşmesi olması gerekmektedir.

İş sözleşmesi işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmiş olmalıdır.
İşe iade davasında işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından geçerli bir neden olmaksızın feshedilmiş olması gerekmektedir. 4857 sayılı İş kanunu m.18/3'te hangi olguların fesih için geçerli bir sebep oluşturmayacağı belirtilmiştir.
4857 sayılı İş kanunu m.19/1 uyarınca işçiyle iş akdini geçerli sebebe dayandırarak fesheden işveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Aksi takdirde fesih geçersizdir.Feshin geçersiz oması durumunda işçi işe iade davası açabilir.

İŞE İADE DAVA AÇMA SÜRESİ
''İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilir.
Bu doğrultuda işe iade davası açmak isteyen işçi, işverenin fesih bildiriminin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvurmak zorunda olup arabuluculuk faaliyetinin olumsuz sonuçlanması halinde 2 hafta içerisinde dava yoluna başvurmalıdır.
İşe iade davasında görevli mahkeme, iş mahkemesidir. İş mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise iş mahkemesi sıfatıyla asliye hukuk mahkemesi görevli olacaktır.
İşe iade davasında yetkili mahkeme 4857 sayılı İş kanunu m-5 uyarınca işverenin (davalının) ikamet ettiği yer ya da işçinin işini yaptığı işyerinin bulunduğu yer mahkemesidir.
İŞE İADE DAVASININ SONUÇLARI
İşe iade davası sonucunda işçinin açtığı dava kabul edilir ve işçi haklı bulunur ise işverenin geçersiz sebebe bağlı olarak yaptığı iş sözleşmesi feshi geçersiz sayılır ve işçinin işe iadesine karar verilir. Bu durumda mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren 10 gün içerisinde işçinin işverene başvurması gerekmektedir. Süresi içinde işe başlama talebinde bulunan işçiyi işverenin bir ay içinde işe başlatması gerekir.
İşe iade davası sonucunda işe iade edilmesine karar verilen ve gerekli sürede işe başlama talebinde bulunan işçiyi işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise işçi çalıştırılmadığı süre için en fazla 4 aylık ücreti tutarına kadar hesaplanan ve mahkeme kararında belirtilen 'boşta geçen süre' ücretine hak kazanacaktır.
HAFTAYA GÖRÜŞMEK ÜZERE
HUKUKLU GÜNLER
Av.Aslıcan ÖZGÜR İLELİ