AKP 2011 genel seçimlerinden önce 2023 için çok büyük hedefler ve vaatler koymuştu Türkiye'nin önüne. Hedefler koymak güzel ama peki ya sonrası? Bizde genelde sonrası pek takip edilmez. Unutulur gider. Ee bize böyle demiştiniz şimdi niye böyle oldu diye soran, demokrasi kültürünün olgunlaştığı bir toplum değiliz maalesef. Tabii ki sadece belli bir kitleden bahsetmiyorum. Az veya çok hepimiz böyleyiz. Ama bunu düzeltmemiz gerekiyor. Düzelmek için gelin bir adım atalım ve bir zamanlar çok ses getiren şu meşhur 2023 hedefleri gerçekleşmiş mi bir bakalım. Malum, haftaya 2023'e giriyoruz. Ama eğer hedefler gerçekleşmemişse sakın üzülmeyin. Çünkü 2023'e daha bir hafta var ve biliyorsunuz ki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi çok hızlı bir sistem. O kadar hızlı ki belki de bu hedefleri bir hafta içinde gerçekleştirir. Bir iki imzaya bakar. Sıkmayın canınızı. Neyse haydi bakalım hedeflere ve gerçeklere. İşte AKP'nin koyduğu bol miktardaki 2023 hedefleri arasından seçtiğim 10 hedef ve gerçekler:

1-) Türkiye 2023'te Dünyanın En Büyük 10 Ekonomisi Arasına Girecek
Güzel bir hedef değil mi? Bu hedef koyulduğunda Türkiye dünyanın en büyük 17. ekonomisiydi. Bu hedefi koyacak kadar vizyoner bir hükümetin hedefi yakalayamasa bile en azından yaklaşmasını ya da ekonomiyi birkaç basamak ileri götürmesini beklerdik. Maalesef gerçek çok farklı. Ekonomi tam ters istikamete gitti ve ilk 20 ülke grubunun bile gerisine düşerek sıralamada 21.'liğe geriledik.

2-) Enflasyon Tek Haneye İnecek
Bu vaadin verildiği 2011 yılında enflasyon %10 civarındaydı. Aslında o günün şartlarına bakıldığında çok rahat gerçek olacak bir hedefmiş bu. Ama bugün geldiğimiz noktada bırakın tek haneli enflasyonu, iki hanelisini bile mumla arıyoruz…

3-) İşsizlik
2011'de koyulan hedef yaklaşık %10 olan işsizliği %5 düzeylerine indirmekti. 2022 işsizlik oranlarına baktığımızda oran hala %10 civarında. Bu %10'luk oranını çıkaran hesaplama yöntemiyle ilgili çokça eleştiri var ama oraya hiç girmeyelim şimdi. Siz beni anladınız.

4-) Gayri Safi Yurt İçi Hasıla
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) nedir derseniz, en basit tanımıyla; ülkede gerçekleşen toplam üretimin dolar bazındaki değeridir ve çok önemli bir göstergedir. 2011'de Türkiye'nin GSYİH'si 772 milyar dolardı. 2023 için koyulan hedef ise bunun yaklaşık 3 katı olan 2 trilyon dolardı. Gerçekleşen ise 806 milyar dolar. Yani pek bir yol alınamamış maalesef.

5-) Kişi Başına Düşen Milli Gelir
2011'de kişi başı milli gelir 10.444 dolardı. AKP'nin vaadi ise 2023 yılında bu rakamı 25 bin dolara çıkartmaktı. Ancak kişi başı milli gelir günümüzde 9.900 dolar seviyelerine gerilemiş durumda. Burada bir noktaya dikkatiniz çekmek isterim. Bir önceki maddede verdiğim ülkenin toplam üretimi son on yıllık periyotta artmış ama kişi başı gelir düşmüş. Bu durum bize Türkiye'deki gelir eşitsizliğindeki artışı gösteriyor aynı zamanda. Belki başka bir yazıda da onu inceleriz.

6-) İhracat
İhracat en basit tanımıyla dış ülkelere satılan mal ve hizmeti ifade eder. Türkiye'nin 2011'deki ihracat miktarı 135 milyar dolar değerindeydi. 2023 için koyulan hedef ise 500 milyar dolarlık ihracattı. Şu anda gerçekleşen ihracat ise yıllık yaklaşık 231 milyar dolar. Gördüğünüz gibi hedeflenen miktardan çok çok uzak. Ama ihracat miktarındaki artışa baktığımızda gelişimin fena olmadığını söylemek lazım. Tabii ekonomide cari fazla vermek için tek başına ihracatı arttırmak yetmez. İthalatı yani dış ülkelerden mal ve hizmet almayı da azaltmamız lazım. 2011 ile kıyasladığımızda ithalatın 240 milyar dolar, günümüzde ise 30 milyar dolarlık artışla 270 milyar dolar olduğunu görüyoruz.

7-) Yüksek Hızlı Tren Demiryolu Ağı
2011'de 444 km uzunluğundaki hızlı tren hattı için 2023 vaadi 10 bin kilometrelik bir hattı. Ancak gerçekleşen hızlı tren ağı sadece bin kilometre.

8-) Türkiye'nin Dünya Ticaretindeki Payı
2011'de Türkiye'nin dünya ticaretindeki payı %0,8'di. 2023 hedefi ise bu oranı %1.5'e çıkartmaktı. Maalesef bugün dünya ticaretindeki payımız %0,4. Dünya bizi kıskanıyor…

9-) Yerli Savaş Uçağı ve Milli Uydu
2023'te göklerde olacağı vaat edilen yerli savaş uçağı ve yerli uzay uydusu henüz üretilmiş değil. Kısa süre içinde üretilecek gibi de gözükmüyor.

10- ) Avrupa Birliği Hedeflerinden Sapılmayacak
Bana göre Türkiye için en önemli vizyonlardan biri budur. Atatürk'ün vizyonu doğrultusunda bizden her alanda ileride olan batılı devletleri yakalamak, hatta onları aşmak bizim kuruluş hedeflerimizden birisi. Bu AKP'nin de en önemli vaatlerinden birisiydi. Ama son yıllarda maalesef yüzümüzü batıdan doğuya döndük ve devletin vizyonu, dış politikası ve siyaseti de bu perspektifte oldukça değişti. Avrupa Birliği vizyonu da 2023 vaatlerinden birisiydi ama maalesef o da rafa kalkmış durumda.

Başta AKP seçmeni olmak üzere, vatandaşlar olarak hepimizin mevcut hükümetin vaat ettiği 2023 hedeflerinin neden gerçekleşmediğini, hatta bu hedeflerin koyulduğu 2011'deki durumdan bile nasıl daha geriye gittiğimizi sormamız gerekiyor…
Not: Yazının içeriğinde belirtilen istatistik ve verilerde Diken ve Cumhuriyet gazetesindeki konuyla ilgili değerli makalelerden istifade edilmiştir.

Kitap Tavsiyesi: SPQR (Mary Beard) – (Roma İmparatorluğu Tarihi)
Haftanın Sözü: Siyasetle ilgilenmemeniz, siyasetin de sizinle ilgilenmeyeceği anlamına gelmez. (Pericles)