Eskişehir İl Müftü Yardımcısı Ziya Albayrak'ın yazısı...
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adı ile başlarım.
Bu çalışmamızda ''Ahlak'' konusunu değişik yönleri ile ele alacağız. Yüce Allah ahlakımıza güzellik versin.
İslami kaynaklarda hulk veahlak terimleri esas itibariyle insandaki iyi ve kötü huyları, ifade etmek üzere kullanılmıştır.
Özellikle iyi huylar ve faziletli davranışlar güzel ahlak, kötü huylar ve fena hareketler ise kötü ahlak terimleri ile ifade edilmiştir
Güzel Ahlak; Kur'an'a, sünnet'e ve akl-ı selime uygun olan söz, fiil ve davranışlardır. Abdullah İbni Mübarek, güzel ahlakı; Güler yüzlü olmak, insanlara çok iyilikte bulunmak, onlara eza ve sıkıntı veren şeyleri yok etmektir diye tarif ediyor.
Kötü Ahlak ise; Kur'an'a ,Sünnet'e ve akl-ı selime uygun olmayan söz, fiil ve davranışlardır.
Ahlakla en sıkı bağlantısı olan disiplin dindir. Özellikle İslam'da din-ahlak ilişkisi kesin bir bütünlük arz eder. Kur'an-ı Kerim'de gerçek mü'minler daima iman ve salih amel sahibi kişiler olarak anılmıştır ki salihameller hem ibadetleri hem de ahlaki davranışları kapsar.(Bakara 2/177)
İslam Ahlakı
İslam Ahlakının temel özelliklerinden en önde geleni''Bir''olan Allah inancını birinci sıraya koymasıdır. Bu ahlakın güvencesidir. İslam ahlakının bir başka özelliği de kaynağını Kur'an ve Sünnetten almasıdır. Kur'an'da Hz. Muhammed'in büyük bir ahlak üzere olduğu bildirilmektedir. Yüce Allah:
''(Ey Peygamberim!) Sen büyük bir ahlaküzere bulunmaktasın''(Kalem suresi:4) buyurmuştur. Allah'ın Rasulü, Peygamber olarak gönderilişinin sebebini şöyle açıklıyor:
''Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim'' (Muvatta,Hüsnü'l- hulk,1) yine ''İslam'ıntamamı güzel ahlaktır'' (Kenzü'lUmmal; 3/17, Had.5225) buyurarak, İslam'ın bütünüyle güzel ahlak ve iyi alışkanlıkları temsil ettiğini ifade etmiştir.
İslam ahlakı; Allah'ın bütün yarattıklarına karşı merhametli olmayı, sosyal ilişkilerde dürüstlük ve güvenilirliği, karşılık beklemeden sevgi ve fedakarlığı, samimiyet ve iyi niyeti, kötü arzuların bastırılmasını ve daha bir çok erdemleri ihtiva etmektedir
Hz. Muhammed'in Güzel Ahlakı
Hz. Enes: ''Resul-i Ekrem, ahlakça insanların en güzeli idi'' demiştir. Dünya hayatında insanlar tarafından meydana getirilen işler, bırakılan eserler, bir bakıma ahlakın bir neticesidir. Bu işleri, eserleri meydana getiren insanların ahlakı, ne derece mükemmelse, yaptıkları işler, meydana getirdikleri eserler de o derce büyük olmuştur.
Hz. Muhammed, Yüce Allah'ın son peygamberidir. O'nun üstün ahlakında, inananlar için olduğu kadar bütün cemiyetler için de en güzel örnekler vardır. Hz. Muhammed'in hayatı Kur'an'dan ibaretti. Son Peygamberin ahlak ve yaşayışı eşi Hz. Aişe'ye (r.anha) sorulduğu zaman ; ''Onun ahlakıKur'an'dan ibaretti'' (Müslim, Müsafirun,139) cevabını vererek İslam ahlakının asıl kaynağının Kur'an ve onun ışığında oluşan sünnet olduğunu vurgulamıştır.
Din, güzel ahlaktır. Güzel ahlak ise, dinin emir ve yasaklarına riayet etmektir. Yani dindar insan demek güzel ahlak sahibi insan demektir. Hz. Muhammed, en güzel ahlaka sahipti. Onun tebliğ ettiği hak din kemale erdiği gibi ( Maide Suresi;3) güzel ahlak da onunla kemale ermiştir. Son Peygamber'in söz ve davranışlarındaki ahenk insanları etkilemiştir. İnsanlara telkin buyurduğu ahlak esaslarını, kendisi bizzat ve en mükemmel surette yaşayarak örnek olurdu.
İnsanlara güzel ahlakla muamele etmek farklı şekillerde olabilir. Güzel konuşmak, güler yüz göstermek, müsamaha, bağışlama, kusurlarını araştırmama, hatasını yüzüne vurmama, ayıbını teşhir etmeme, sabırlı, anlayışlı ve alçak gönüllü olma, insanlar hakkında kötü düşünmeme gibi...
İslam dini evrensel bir dindir. İnsanı güzel ahlak sahibi yapan; kişinin imanı, Allah sevgisi ve Allah'a olan saygısıdır.
Konumuzu bir dua ile bitirelim: ''Allahım! Yaratılışımı güzel yaptığın gibi, ahlakımı da güzelleştir.''
GÜNÜN DUASI
Rabbimiz! Unutur veya yanılırsak bizi cezalandırma! Bizden öncekilere yüklediğin gibi bize de ağır yük yükleme! Üstesinden gelemeyeceğimiz şeyleri boynumuza borç kılma! Bizi bağışla, ayıplarımızı ört ve bize rahmetinle muamele buyur! Sen bizim sahibimiz ve yardımcımızsın; artık inkarcı topluluğa karşı bize yardım et! (Bakara,2/286)
