2025 yılına girilmesiyle birlikte zamlar peş peşe yağmaya başladı. Üreticiler veya toptancılar asgari ücrete yapılan 5 bin TL’lik artış, akaryakıt fiyatlarına gelen art arda zamlar ve vergi-harçların yeniden yüzde 43,93 oranında artmasıyla çarşı-pazar, market ve vitrinlerdeki etiketlerde yıldırım hızıyla değişti…
Sözde asgari ücret, emekli ve çalışanların maaşlarına da zam geldi. Ama verilen zam daha ceplere girmeden buharlaştı...
* * *
Yakında Eskişehir’de ekmeğe, simide, kahvehanelerde satılan çaya, lokantalarda yemek ücretlerine de zam gelecek. Pazarda satılan sebze-meyve fiyatları yeni yıl ile birlikte yüzde 30-40 civarında arttı. Çay demişken kafelerde çay-kahve fiyatlarını kim denetliyor? Herkes kendi tarifesini koymuş. 25 TL’den aşağı satılmıyor…
Birde “cam bardakta” çay istiyorsunuz, “efendim bizde fincanda” diyorlar…
BESİCİLER SÜTE ZAM İSTİYOR
Salı günü Reşadiye Sokaktan geçerken Eskişehir Süt Üreticileri Birliği Başkanı Yüksel Gedik ile karşılaştık…
Ali İhsan Çetin’in Damızlık Hayvan Yetiştiricileri Birliği Başkanlığını yaptığı dönemlerde kendisini ziyarete gittiğim de karşılaşır sohbet ederdik…
Çetin, Damızlık Hayvan Yetiştiricileri Birliği Başkanlığından ayrıldığından beri görüşmemiştik…
“Sadi Bey vaktiniz varsa şu kahvehanede oturup çay içelim hem de sohbet ederiz” dedi…
“Acil bir işim yok” diyerek teklifini kabul ettim…
Çaylarımızı yudumlarken elindeki çay bardağını göstererek, “Bu çay bazı yerlerde 20-25 TL. Ama üreticilerin özenle besledikleri, kışın ahırlarında hazır yemle besledikleri ineklerinden sağdıkları sütün litresi 17 lira 15 kuruş. Ulusal Süt Konseyi, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere çiğ inek sütü tavsiye satış fiyatını 17,15 TL olarak belirledi. Üretici sattığı bir litre sütün karşılığında almış olduğu parayla bir
bardak çay içemiyor. Bir bardak çay 20 lira, bir litre süt ise 20 lira değil. Bu nedenle besiciler yem fiyatlarına para yetiştiremediklerinden dolayı ineklerini kesime göndermek zorunda kalıyorlar” diye yakındı…
Haklı mı?
Evet haklı. Hem de yüzde 100…
Süt Fabrikalarına kilosunu 17 lira 15 kuruşa verdikleri süt, fabrikalarda işlenip özel imal edilmiş karton kutulara doldurulup marketlerde 40-45 TL’ye satılıyor…
Üretici beslediği inekten sağdığı bir litre sütten para kazanamıyor…
Farklı farklı süt fabrikaları var…
Ancak fabrikalar anlaşmışlar, Ulusal Süt Konseyi’nin tavsiye satış fiyatı olan 17 lira 15 kuruşun üzerine çıkmıyorlar…
Bu nedenle haklı olarak 2025 yılında belirlenen çiğ süte verilen fiyatın düşüklüğünden dert yanıyorlar…
“BU FIYAT ÜRETICIMIZI MAALESEF KURTARMIYOR”
Son bir yıl içerisinde besi yemine yaklaşık olarak yüzde 89, süt yemine ise yaklaşık olarak yüzde 100 zam gelmiş. Bu artış tarım sektöründeki maliyetlere bağlı olmakla birlikte, son yıllarda ülkemizde yaşanan enflasyondan da kaynaklandığı görülmekte…
Yem fiyatları yüzde 100 zamlanırken 2024 yılında litre başı 14,65 TL olan çiğ süt tavsiye fiyatı 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla yüzde 17,1 artırılarak 17 lira 15 kuruş oldu…
Artış kilo başı 2,5 TL…
Bu artış ne hak ne de adalet…
Eskişehir Süt Üreticileri Birliği Başkanı Yüksel Gedik haklı olarak buna tepki gösteriyor…
“Üreticimiz 20 lira beklentisi içerisindeydi. Tabi ki umduğunu bulamadı. Ve burada tabi ki yine üreticimiz ezilmeye devam edecek. Beklediğimiz zammı bulamadığımız için üretici yine zor durumda kalacak. Maliyetler çok yükseldi. Yüksek olduğundan dolayı süt para yapmıyor. Süt sanayicilerimiz destek veremezse üreticimiz yine zor durumda olacak. Biz 20 lira bekliyorduk. Maalesef olmadı” dedi…
“ÜRETICI HAYVANLARINI KESMEK ZORUNDA KALACAK”
Üreticinin hayvanlarını kesmek zorunda kalacağını söyleyen Gedik, konuşmasına şöyle devam etti: “Bu şekilde devam ederse hayvanlarımızın kesimi yine devam edecek. Süt fiyatlarının acilen iyileştirilmesini bekliyoruz. Sütün litresi 20 lira olması lazım ki en azından ayakta kalabilsin ve para kazanabilsin. Burada para kazanamayınca üreticimiz haliyle zor duruma düşüyor. Bırakmak zorunda kalıyor. Üretici daha fazla zarar görmemek adına ineklerini kesime gönderiyor. Süt üretimi de gün gün azalıyor. Büyük şirketlerimiz var. Bunlar bile zor durumda. Onlar bile çıkamıyor işin içinden. Çünkü onların da maliyetleri aynı şekilde yüksek...”
ÜRETİCİLER DESTEK BEKLİYOR
Öylesine dertlenmiş ki sıkıntılarını anlatmaktan bir bardak çayını bile içemedi…
“Biraz soluklan çayını iç. Ben seni dinlemeye devam edeceğim” deyince soğuyan çayını bir yudumda bitirdi…
Ve şöyle devam etti:
“Yetkililerimize sesleniyorum. Üreticilerimizi ne olur desteklesinler. Fiyatı biraz daha iyileştirsinler. Bugünkü fiyat kurtarmıyor çünkü. Üreticilerden sütü Birlik olarak biz topluyoruz. Bu nedenle 17,15’i üreticimize net olarak yansıtamıyoruz. Neden? Çünkü Süt Üreticileri Birliği olarak bizim de giderlerimiz var. Süt topluyoruz, elektrik giderlerimiz var. Bunları tabi ki üreticiden kesmek zorundayız. Bu nedenle üreticimize 15 Lira 15 kuruş olan fiyat yansımıyor…”
“HER GÜN 3-5 ÜYEMIZ BIRLIK ’TEN ÇIKIYOR”
Yüksel Gedik ile sohbetimiz yaklaşık bir saati buldu…
Bu süre içerisinde içtiğimiz çayların sayısı arttı...
“Başkan sen bugün herhalde 4-5 litre süt parasını vereceksin” diye espri yaptım…
“Sadi Bey seni de çok meşgul ettim. Beni dinlediğin için teşekkür ederim. Son bir-iki dakikanı da alayım ondan sonra kalkarsın” dedi…
“Açıklanan süt fiyatı üreticiyi tatmin etmediğinden her gün en az 3-5 tane üye Birlik’ten ayrılıyor, yani süt üretimini bırakıyorlar. Bu nedenle süt üretimi de giderek azalıyor. Yeni üye kaydımız hiç yok. Üreticimize destek çıkalım. Süt ineklerimiz kesime gidiyor. Mezbahanelere gidin, hep süt ineklerini göreceksiniz. Burada vatandaş kazanamayınca kesmek zorunda kalıyor. Tarım ve Hayvancılık Bakanımıza sesleniyorum. Sütün litre fiyatlarını yeniden güncelleyin, iyileştirin” sözleriyle feryadını bir kez daha dile getirdi...
* * *
Son derece haklı!
Yetkililer bu garabete mutlaka kulak vermeli ve çözüm bulmalı...
Bir bardak çay 20 lira. Bir litre süt 20 lira bile değil…
Haklı olarak maliyetini karşılamayan üretici süt ineğini kesime gönderiyor…
Bu böyle devam ederse çok değil 2-3 yıl içerisinde bırakın büyükleri, yeni doğan bebeklere bile içirecek süt bulmakta zorlanacağız…
