Dönmeyi düşün(e)emediler.
Gidenlerin çoğu dön(e)medi, dönenlerin pek azı da geride bıraktığını göremedi elinde, obasında, yurdunda.
Vatanımızın menfaatini kendi menfaatlerinden kat kat üstün tuttular. Başlarını eğmemek için nefislerini feda ettiler. İstiklal uğrunda, namus yolunda gözlerini kırpmadan can verdiler. Ne bir şey sordular ne bir haber verdiler. Sadece ‘Vatan’ dediler, ‘Vatan sağ olsun.’
Yedi düveli alt ettiler. Kısacık ömürlerine koskoca ve vazgeçilmez bir ‘vatan’ yazdılar, yazdırdılar. Eser adam oldu hepsi. Her birinin hayatı bir şiir, bir hikâye, bir roman, bir ağıt…
‘Bir harbin sonunda bütün milletin hürriyet zevkini tattığı yer’de medfunlar şimdi.
Bir 18 Mart’ta daha şehitlerimizi rahmet, minnet ve şükranla anıyorum…
İnşallah onlara, onların hatıralarına lâyık bir vatan evladı oluruz.
Çanakkale şehitlerinden, köyümüzden, Afyon’un Aziziye Kazası’nın Suvermez Köyü’nden Köse Mehmetlerden Süleyman oğlu Abdullah’ın ağıdı aşağıdaki metin.
Ömer Faruk Köse’nin derlemesi, Şükrü Türkmen’in Suvermez Köyü kitabında yayımlanan ağıtta Tüvel Köse, önce eşinin sonra oğlunun şehadet haberini alır ve şöyle der:
Abdes(t) alamadım üşüdü elim
Öldü diyemedim çürüsün dilim
Arıburnu’nda bulmuş eceli zalim
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Dolandım da vardım guyu başına
Hayran oldum üsdündeki daşına
Hoca o(ğ)luma da gürbüz eşime
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Pilavı bişirdim sedeyağıyınan
Mektebe götürdüm üstü buğuyunan
Ben guzumu yetiştirdim çağıyınan
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Yavan yedirmezdim böyüsün deyin
Erken galdırmazdım uyusun deyin
Elde okutmadım dayısın deyin
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Duvarın dibinde garip garıyım
Hem o(ğ)lana hemi gıza zarıyım
Ben onmadık bir Allah’ın guluyum
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Caminin önünde mezer daşı var
Her mezer daşında gözüm yaşı var
Şu fele(ğ)in bazı yannış işi var
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Omuşo(ğ)lu der ki senin neyin var
Altı gat örtülü böyük evim var
Goltu(ğ)u mushaflı hoca beyim var
Gurbannar olurum yeşil Abdulla(hı)m
Maşlahın altında üşür Abdulla(hı)m
Sö(ğ)üt dalı gibi yere e(ğ)ildim
Hakdan ne gelirse ona gayıldım
Senin gibi beş o(ğ)lanlı de(ğ)ildim
Gurbannar olurum hoca dayısı
Guzum şehit oldu gece yarısı
(Tüvel Köse) (Derleme: Ö. Faruk Köse)
(*) Maşlah: Yünden yapılmış sırta alınan atkı, aba. (Osmanlı Dönemi’nde askerin giyeceğinin belli bir bölümü)
